Rehber Custom Windows OS Nedir?

​

Türkçemize geri dönecek olursak düzenlenmiş, değiştirilmiş, modlanmış ve yapan kişi/kişilere bağlı olarak ekstra özellikler eklenmiş format dosyalarıdır. Bunların hiçbirinin Microsoft Windows ile bir anlaşması, bağı yoktur yani kullanıyorsanız artık Microsoft ile alakanızın olmadığını herhangi bir sorunda danışacak resmi bir kaynağınız olmuyor hatta Technopat üzerinde sizlerle aynı ISO'yu kullanan yoksa burada dahi çözüm bulmanız zaman alabilir. Lakin artık AME Wizard sayesinde bazı ihlalleri yasallaştırıp piyasaya sunmaktadırlar.​

​

1.1. Amaç​

Bu tür düzenlenmiş ISO'ların amaçları ve sebepleri performans, düşük gecikme, Windows'un diskte daha az yer kaplaması (tek diskli bilgisayarlar için uygun bir seçenek) gibi isteklerdir. Yapılan ayarlar, çıkarılan dosyalar, düzenlenen/değiştirilen config dosyaları, eklenen özel güç seçenekleri ile bahsettiğimiz amaçları sağlamaya çalışmaktadırlar.​

1.2. Kimler için​

Sistemi günümüz şartlarında yeterli olmayan tüm sistemler kullanabilir, özellikle oyuncular için geçerli. Eski bir sistem ve hele FPS oyunu oynuyorsanız düşük gecikme ve orijinal Windows'a nazaran akıcılık ve FPS değerileri ile keyfiniz artabilir. Yeni sistemlerde ise pek önermiyorum fakat düşük gecikmeyi ekstra olarak kafaya takıyorsanız ve sizin için sorunsa kendinizde düzenleme yapmaya üşeniyor, bilmiyorsanız seçiminiz olabilir. Tabii sadece gecikme de değil, birçok nokta mevcut. (Hızlı dosya aktarımı, akıcılık, açma/kapama, RAM kullanımı, işlem sayısı, programların tepki süresi, mouse ve klavye tepkileri, sistem geçikmeleri, Meltdown/Defender, HPET, MSI, ağ geçikmeleri, oyunları için önemli sayılan %1 ve %0.1 FPS değerleri vs.) %1 ve %0.1 FPS Değerleri Nedir - Technopat​

​

Orijinal ve modlanmış format dosyaları arasında farklar bulunmakta.Orijinal ile gelen Appx paketleri, hali hazırda çalışan bileşenler, güç planları, NTFS dosya düzeni/sistemi, ekstra sürücüler, güvenlik/gizlilik hizmetleri, güncellemeler, network ayarları/optimizasyonu gibi birçok noktada orijinal Windows ile farkları bulunmaktadır. Tüm bunlar orijinalde aktif ve stok düzende kullanıcıya sağlanmaktadır. Birçoğu oyuncular için gereksiz bulunurken işi gereği Windows sistem kullanan kişilerde bunları değiştirilmesi, kaldırılması eksiklik yaratmaktadır ve hatalar ile karşılaşmaktadır. Aslında aman aman farklar yok tek fark birisi oyunculara ve eski sistemlere özel olarak piyasaya sürülmesidir.​

AtlasOS Dokümantasyon, ReviOS Dokümantasyon bahsedilen tüm değişlikleri sitelerinde, GitHub üzerinde ayrıntılı şekilde kontrol edebilirsiniz.​

​

Düzenlenmiş ISO'ların hepsi Windows 10/11 Pro sürümünü kullanmaktadırlar. Bugüne kadar kullandıklarım arasında ve kendi düzenlediğim ISO hariç Home, Single Language, LTSC görmedim. Olanlar var fakat dediğim gibi kendim kullanmadım. Kendi yaptığım ile var olanlar arasında farklar var mıydır? Elbette fakat beni çok dehşete düşüren ayrıntılar değildi.​

​

AtlasOS, ReviOS, ggOS, FoxOS, KernelOS, xOS, GhostSpectre, NexusOS, KirbyOS, imOS gibi birçok modlanmış OS bulunmaktadır. Bunlar sadece bilinenler ve kullandıklarımdır (Kirby, imOS ve NexusOS hariç). Piyasada en çok kullanılanlar ise AtlasOS, ReviOS ve GhostSpectre olarak bilinmektedir. xOS ve KernelOS ise şu sıralar adlarını biraz duyurmaya başladı diyebiliriz. Çünkü globalde oldukça fazla düzenlenmiş OS bulunuyor fakat göz önünde olanlar daha güvenli görülüyor (ne kadar güvenebilirseniz). Hele GitHub Os çöplüğü gibi.​

​

Şahsen sizlere "alın bakın benim sistemimde hepsinin görselleri, testleri, değerleri mevcut" diyebileceğim bir kayıtım yok. Çünkü bunlar ile uğraşmak için gerçek anlamda piyasada zaman öldürmek ve dibine düşmek gerekiyor. Ama kullandıklarım arasında kullanıcı deneyimi olarak net açıklayabileceğim değerlendirmelerim mevcut. Ha yok kardeşim ben görsel olarak bunlara ulaşmak istiyorum derseniz bu başlığın sonunda tarafınıza farklı kaynaklardan ve OS'ların kendi paylaştığı değerleri ekleyeceğim. ​

​

Tüm OS'ları kullandığım sistem: i5 6500, GTX 1060 6GB OCV1, 16GB 2133MHz, 120GB SSD ve oyunlar için 1TB HDD.​

Oyunlar: Ground Branch, GTA V, Ready or Not, God of War, Ghost Recon Wildlands/Breakpoints​

Programlar: Figma, Photoshop 2022, Illustrator 2022, DaVinci Resolve​

​

Spesifik olarak şu oyun, bu program demeyeceğim fakat en iyi performansı aldıklarımı belirteceğim.​

​

AtlasOS​

Sistem geçikmesi/işlem sıklığı, dosya sıkıştırması, kaynak kullanımı, %1 FPS değerleri. Bir süre sonra sistemin şişmesi, diğer sistemlere göre daha fazla işleme sahip olması ve giriş geçikmesinin aynı şekilde yüksek olması.Bu bahsettiğim bir süre sonra sistem şişmesi durumu hantallaşma olarak yorumlayabilirsiniz deneyimime bağlı olarak 4 sürümüde aynı şekilde sorunla karşılaştım ve Reddit, Discord sunucularında bu sorunla karşılaşan birkaç kişi daha buldum. Garip bir sorun fakat çözümlebilmiş değilim. Fakat bazı latency değerleri yüksek. DPC/ISR, Mouse Latency, Network Latency ayrıntılar bulunmakta tüm bunları detaylı olarak takip etmeniz ya da çok kafayı takmanız gerekiyor mu bilemem fakat işlem geçikmesi, yük altında güzel çalışıyor fakat latency değerli, gecikmeler diğer sistemlere göre fazla.​

​

ReviOS​

Sistem gecikmesi/işlem yükü, dosya sıkıştırması, kaynak kullanımı, stabilite, %1 FPS değerleri, giriş gecikmeleri. Karşılaştığım tek eksi yön kullanımda değil kurulumdan sonrası, kurulum yapıldıktan sonra yeniden başlattığımda sürekli olarak sisteminiz güncelleniyor uyarısında takılı kalıyor onun dışında problem yok.​

Belirttiğim tüm oyunlar Wildlands hariç performansı oldukça iyiydi. Programlarda da aynı şekilde orijinal Windows'a göre render süreleri iyiydi.​

​

ggOS​

Artık destek sağlanmadığı için kullanmanızı önermiyorum, yapımcıları diğer OS'lara destek sağlıyor yani anlayacağınız kapalı kapılar ardında kalmış bir OS.​

​

FoxOS​

Bana göre aralarında üstüne çok fazla düşülen bir OS. 2-3 güncelleme öncesi çok kötü bir stabilitesi vardı fakat Windows 11 gelmesiyle birlikte çok yol kat etti. Fakat aralarında en iyi dokümana ve kendi içinde gelen ekstra düzenlemelere sahip. Şu an çoğu OS, FoxOS ve ggOS'un yaptığı, düzenlediği ayarları kendine uyarlıyorlar. O yüzden öncü ayarlara sahip ve performans tarafında gerçekten iyi. Çok fazla düzenlemeye sahip bazen sisteme göre sorunlar çıkarabiliyor.​

​

KernelOS​

%1-3 değerinde geçikmeleri diğerlerine göre daha fazla fakat çok akıcı bir OS. Fakat aralarında en güvenmediğim olabilir ama bunun sebebi çok garip hatta trajikomik gelebilir yaptıkları her şey Portekizce . Yani dokümanlarına bakıp ilerlemenizin imkanı yok, çeviri kullansanız cümleler birbirini tamamlamıyor. Destek alabilirseniz şanslısınız. Kullanıcı deneyimlerini okumak isteseniz yine aynı şekil bir durum mevcut. Bunlara rağmen memnun kaldım genel kullanımda ama Ground Branch üzerinde en kötü değerleri aldığımı söyleyebilirim.​

​

xOS​

KernelOS, ggOS ve FoxOS'un birleşmiş ve en optimize olmuş halleri diyebilirim. ReviOS'dan sonra en keyifli kullanışı, oyun deneyimini veren OS'dur. Kaynak kullanımı olarakta en düşüğüydü. Yapımcı/düzenleyicisi Türk, Discord adreslerinde destek sürekli var.​

​

GhostSpectre​

Aralarında en çok kullanıcısı olan GhostSpectre olabilir, globalde çok fazla kullanan var. Fakat AtlasOS'un son dönemlerde sıçrama yapmasından dolayı fark kapanmış hatta AtlasOS geçmiş olabilir. GhostSpectre'nin en iyi yanı kendi içerisinde Tweak Tool olarak adlandırılan ekstra düzenleme dosyasıdır. Son güncellemelerinde sağ tık menüsüne kısa yollar ekleyerek kullanıcı kolaylığını sağlamaya yönelmişler galiba. Belirtiğim oyunlar ve programlarda bir sıkıntı yaşamadım, fakat AtlasOS ile karşılaştığım durum aynı sistem bir sonra hantallaşmaya başlıyor her seferinde aynısı bunu da çözebilmiş değilim.​

​

Sonuç olarak hepsinin eksisi ve artısı var ve bunların hepsi sistemden sisteme değişebilecek durumlar. Spesifik hatalar ile karşılaşabilirsiniz, kimisi karşılaşmaz. Çoğunda Bluetooth servisi kapalı ya da tamamen silinmiş ama ihtiyaç anında aktif edebilmeniz adına dosyalar sunan sistemler mevcut aynı şekilde birçok servis için geçerli fakat bunları araştırmadan öğrenemezsiniz neye ihtiyacınız var neye yok buna göre hareket edip seçim yapmalısınız. Deneme yanılma ile test etmeniz gerekebilen geri dönüşler olabilir zamanınızın ve bilginizin belirli bir seviyede olması gerekiyor. ReviOS ve xOS hariç diğer OS'larda ekstra düzenlemeler yaptığımda oldu, direkt stok olarak kullandığım zamanlarda fakat amacım en iyi performans değil stabiliteyi yakalamak adınaydı bunlarında yanında BIOS ayarları, O.C denemeleri de dahil. Seçimler ve sonuçlar sizleri her zaman en doğru noktaya götürmeyebilir fakat denemeden de bilemezsiniz.​

Bu konu hakkında diğer yorumum. Bu yazıdan sonra gece saatlerinde xOS'u test ettim o yüzden orada kullanmadığımı belirtmiştim.​

​

Kendi sıralamam ise ReviOS/xOS, FoxOS, AtlasOS, Ghost Spectre, KernelOS.​

​

Tüm bu OS'lardan daha iyisini yapabilirsiniz, kendinize göre şekillendirebilirsiniz. Hemde güvenliğinizi hiçe saymayarak yapabilirsiniz. Technopat dahil yabancı ve yerel kaynaklar çok fazla bulunmakta. NTLite, MSMG Toolkit, WinISO gibi birçok araç bu tür işlemler için sıkça kullanılmakta. Fakat bunlarla ayrıntılı uğraşmak için zamanınız olmayabilir, bilmiyor olabilirsiniz o yüzden sizler için güvenilir iki kaynaktan iki yöntem ileteceğim. Bunlara debloat yapmak ile aynı mantık hatta aynı sistem diyebiliriz.​

İlk olarak FR33THY abimizi bilen bilir, bilmeyende illa Youtube üzerinde performans ayarı ararken karşılaşmıştır. Kendisi Windows ve sistemler için performans paketi satan, Youtube üzerinde belirli kısmını ücretsiz öğreten bir abimiz.​

FR33THY Windows 10 & 11 TURBO Optimization, video üzerinde detaylı olarak adımlarını kendisi anlatıyor. Şahsen denedim ve performans, kullanım tarafında en benzeyen OS'lar: AtlasOS. Tabii bunun üzerine ekstra ayarlarda yaptım servisler, regedit ayarları, network ayarları vs.​

​

İkinci olarak Chris Titus Tech, bu abimiz daha çok Linux üzerinde kendini eğiten, öğreten bir abimiz. Fakat arada bir Windows içinde geliştirmelerini, bilgilerini paylaşıyor. Kendisinin FR33THY gibi sohbeti, hitabı, bilgisi ve birikimi mest ediyor. Hayatıma farklı yön vermeye çalışmıyor olsaydım bu ikisini idol edinirdim orası kesin. İngilizcem yok falan demeyin, altyazı açın yana çeviri açın, sitelerinde dokümanları otomatik çeviri kullanın ama bu işlere ilginiz var kesin kaynaklarınız bu adamlar olsun. Neyse yağlama faslını geçersek kendisi bir tool yapmış ve toplulukla ilerleyerek yapmış. Tool oldukça basit ve anlaşılır, kendisi bir videosunu çekmiş izleyerek ilerleyebilirsiniz. Performans olarak yine yine AtlasOS ile aynı dereceye geliyor.​

Chris Titus Tech The Windows Utility - BIG Improvements, yine aynı şekilde ekstra ayarlar yaparak kullandım. ​

​

Her ikisinide öneririm, debloat yapmak için ve devamında kendinize göre şekillendirmek için en kolay yöntemler bunlar. FR33THY ve Titus Tech, AtlasOS ile aynı değerleri veriyor fakat %1 FPS değerleri oynaklık gösteriyor %1'de AtlasOS bu noktada normal olarak biraz daha önde.​

Kişisel önerim ve deneyimlerim şahsen çok eski bir sisteme sahip değilseniz ve zamanınız yoksa son iki önerimi değerlendirin. Bunların tam tersi "aa bu benim" derseniz sıralamamda adı geçen OS'ları deneyebilirsiniz. Güvenlik takıntınız yok ise internet üzerinde gezinmeyi biliyorsanız, ekstra güvenliğe ve bileşene ihtiyaç duyduğunuz bir işiniz yok ise kullanabilirsiniz. Çünkü her ne kadar yapımcıları/düzenleyicileri internet ortamında dolaşsa da sonuç olarak "internet ortamı" kimin sizlerden ne istediğini bilemezsiniz. Bir bakmışsınız zombi ağında dolaşıyorsunuz. Tabii işin ciddiyetsizliği bir yana dikkatli olmak her zaman iyidir. Ek bir öneri olarak Dual-Boot kullanın günlük ve iş kullanımınız için ayrı, oyun için ayrı kurulum yapın.​

​

Ben kafayı kırma noktasına geldiğim için kendi OS'umu yapma ve bunu kullanma kararı aldım. Windows Home SL kurulumu yaptım daha sonrasında ise Chris Titus'un paylaşmış olduğu debloatı kullandım. 1-2 günlük değişimler ve işlemler sonucu arkaplanda 38-40 işleme, 0.8-1.0GB RAM kullanımı ve %0-1 CPU kullanımına ulaştım 3 günümü aldı diyebiliriz toplamda. Karşılaştırma yaparsam stabilite olarak AtlasOS, ReviOS kadar iyi ve güvenlik açısından da iyi çünkü kendim yaptım. Latency tarafında 1.9-2.3 ms aralağında kaldım daha fazlasını istesemde yapamazdım. Ama akıcılık noktasında dediklerime yaklaşamadım, gariptir ki yumuşak bir hareket yakalayamadım. Oyun tarafında ise her iki OS ile aynı derecede diyebilirim, ekstra Nvidia ayarlarıyla yakalayabildim. Tabii işin ucu çok fazla kaçtı artık uğraşamıyorum, bir süredir Arch Linux kullanıyorum daha öncesinde CachyOS'du. Kafa dağıtmaya Windows'a geçiş yapıyordum.​

​

İşin ehli değilim, anlattıklarımın hepsi kullanıcı deneyimi ve deneme-yanılma ile sabitlenmiş deneyimlerdir. İsmi geçen hiçbir kişi, OS ile bağlantım olmadığı gibi tavsiyem değildir. O yüzden sitesi bulunmayan, dokümanları olmayan sadece Discord ve Telegram üzerinde servis edilen bulamadığınız, halka paylaşılmamış, bulunması meşakkatli olan OS'ları, bağlantıları rica ederim benden istemeyin. Google amca, Reddit amca sizleri yönlendirir zaten bir şekilde oralara. Son olarak eski bir sistem ne yaparsanız yapın sizi göklere çıkarmayacaktır. Bu yüzden test ederken denerken kayıpları göze alın, bilgisizce hareket edip elinizde olanı kaybetmeyin.​

​

Güvende kalmaya özen gösterin, güvende kalın.

​