Son zamanlarda Technopat Sosyal üzerinde GNU/Linux'a yeni geçen ve Windows'ta kullandıkları uygulamaları açamayıp "WINE X programını açamıyor." benzeri konular açan kullanıcılar sıklıkla görülüyor. Aslında hata uygulamayı açmaya çalışmanızdır. Windows'un aksine GNU/Linux'un kendi ekosistemi ve buna göre de programları bulunmaktadır. Windows'tan geçen bir kullanıcı ise genelde Windows'ta ne kullandıysa aynısını kullanmaya çalışır ve hata aldığında GNU/Linux'un başarısız olduğundan yakınır. Bugün GNU/Linux'a yeni geçen kullanıcılar için hangi programları kullanmaları gerektiğini göstereceğim. Elbette benim göstereceklerimden çok daha fazla alternatif bulunuyor ancak en popülerlerini listeleyeceğim.
GNU/Linux'a yeni geçenler özellikle MS Office için konu oluşturmaktalar ancak GNU/Linux'ta kullanabileceğiniz, açık kaynaklı olan ve fazlasıyla verimli ofis araçları bulunuyor.
Aklınızdaki soruyu şimdiden cevaplandırayım. Önerdiğim 2 ofis aracı da Windows kullanıcılarında da sorunsuz çalışmaktadır. Ekip çalışması yapıyor olsanız bile MS Office kullanmak zorunda değilsiniz.
OnlyOFFICE >>İndir
OnlyOFFICE Desktop Editors ücretsiz ve açık kaynaklı bir ofis programıdır.
Tek bir arayüz üzerinde birden fazla dosya biçimini düzenleyebilir ve oluşturabilirsiniz. Arayüz olarak MS Office'e benzediği için alışma süreci bile olmadan kullanabilirsiniz.
Libre Office >>İndir
Libre Office de tıpkı OnlyOFFICE gibi ücretsiz ve açık kaynaklı bir ofis yazılımı paketidir. Evet, ofis yazılımı paketidir. Libre Office, OnlyOFFICE'in aksine tek bir programdan kontrol etmek yerine Writer, Calc, Impress, Draw gibi farklı program kısayolları ile çalışır. Korkmayın, hepsini kullanmak için Libre Office paketini kurmanız yeterli.
Windows'ta en popüler 2 WEB tarayıcısı Edge ve Chrome'dur. İkisinin de GNU/Linux desteği bulunmaktadır ancak GNU/Linux'ta popüler değillerdir. Popüler olmama sebepleri açık kaynaklı olmamaları ve gizliliğe saygı duymamalarıdır.
Özellikle bilmeniz gerekir ki GNU/Linux üzerinde en popüler olan ve dağıtımların %98'inde varsayılan gelen tarayıcı Firefox'tur. Windows'ta kullanması sebebiyle Firefox'u hantal bulan bir çok kullanıcı bulunuyor ancak Firefox, GNU/Linux üzerinde fazlasıyla verimlidir. Kesinlikle deneyimlemelisiniz. Seveceğinize eminim. Firefox hakkındaki notumu okuduysanız GNU/Linux'ta kullanmanız için bir adet Firefox tabanlı, bir adet Chromium tabanlı tarayıcı göstermek istiyorum.
Zen Browser >>İndir
Zen, Firefox tabanlı modern görünüme sahip bir web tarayıcısıdır. Tek kişi tarafından geliştirilmekte olan Zen tarayıcısı Windows ve macOS üzerinde DRM içeriklerini oynatamaması sebebiyle seveni fazla olmasına rağmen kullanılmamaktadır. GNU/Linux üzerinde böyle bir durum bulunmadığı için Zen tarayıcısı GNU/Linux'ta çok daha fazla popüler durumdadır.
Brave >>İndir
Brave, Chromium tabanlı açık kaynaklı ve güvenilir bir tarayıcıdır. Onu zaten muhtemelen biliyorsunuz. Anlatmaya gerek yok.
Günlük hayatta sıklıkla görev yöneticisi kullanımına başvurabiliriz. Kimimiz sistem kullanımını görüntülemek ister kimimiz ise arka planda çalışan işlemleri yönetmek amaçlı kullanırız. GNU/Linux için terminalde kullandığımız fazlasıyla işlevli araçlarımız olsa da arayüzlü bir kaç program göstermek istiyorum.
Stacer >>İndir
Stacer, GNU/Linux'a özel hazırlanmış bir görev yöneticisidir. Sistem kullanımı görüntüleme, arka plan servislerini kontrol etme, çalışan uygulamaları görüntüleme ve kapatma, sistem temizleme gibi özelliklere sahiptir. Geliştirilmesi durdurulmuş olsa da hâlâ dünya üzerinde en popüler GNU/Linux görev yöneticisidir.
Görev Merkezi >>İndir
Görev Merkezi, Windows'un görev yöneticisine benzemesiyle ünlüdür. Alışkanlığınıza uyacağından dolayı rehbere eklemek istedim.
Şaka bir yana VLC gerçekten benim gözümde en iyi video oynatıcısıdır. Popülerdir, hepiniz hayatınızda bir kez de olsa kullanmışsınızdır. Eğer VLC sevmiyorsanız GNOME'un varsayılan video oynatıcısı ile devam etmenizi öneririm. Ek uygulama gerekmez.
VLC >>İndir
VLC açık kaynaklı bir video oynatıcısıdır. Kurduğunuzda neredeyse tüm medya kodeklerini kurduğu için işinizi fazlasıyla kolaylaştırır.
Adobe özellikle eğitim ve iş hayatımızda çok büyük yer kaplar. Photoshop ve Premiere Pro için rehberler hazırlamış olmama rağmen burada sunacağım alternatifler daha performanslı çalışır. Örneğin ben grup projelerinde kullanmak için rehberimdeki şekilde kurduğum Photoshop'u kenarda bulundurup kişisel projelerde GIMP kullanıyorum.
GIMP >>İndir
GIMP, Adobe Photoshop alternatifi açık kaynaklı bir yazılımdır. Kendi özelliklerinin Photoshop ile aynı kalitede olmasının üstüne topluluk eklentileriyle uçsuz bucaksız bir özellik listesine ulaşabileceğiniz için daha kaliteli bir alternatif bulamazsınız.
Kdenlive >>İndir
Kdenlive, Adobe Premiere Pro alternatifi açık kaynaklı bir yazılımdır. Video düzenleme konusunda en kaliteli alternatiflerdendir.
Natron >>İndir
Natron, Adobe After Effects alternatifi açık kaynaklı bir yazılımdır. Yalnızca bir alternatif olarak değil, daha kaliteli bir program olduğunu kullanmaya alıştığınız andan itibaren anlayacaksınız.
Scribus >>İndir
Scribus, Adobe Indesign alternatifi açık kaynaklı bir yazılımdır. Yalnızca GNU/Linux değil Windows üzerinde de bir çok kullanıcıya sahiptir.
Steam >>İndir
Steam'i zaten bilmektesiniz. Valve, GNU/Linux'a en çok önem veren şirketlerden biridir. GNU/Linux'ta oyun oynamanın en kolay yolu hâliyle Steam kullanmak.
Heroic Games Launcher >>İndir
Heroic Games Launcher Epic, GOG ve Amazon mağazalarındaki oyunları tek bir arayüz üzerinden indirip oynamanızı sağlayan açık kaynaklı bir yazılım. Aynı anda 3 adet farklı platformun alternatifi olarak mükemmel bir iş yapıyor.
Lutris >>İndir
Lutris, bir çok farklı mağazadan ve mağaza dışı yollarla oyun kurup çalıştırmayı sağlayan açık kaynaklı bir oyun servisi. İçerisinde her oyun için script bulunduruyor ve bu scriptler tek komut bile girmeden tüm ayarları hazırlanmış şekilde size oyunu sunuyor. Lutris saydığım oyun servisleri arasında en kapsamlısıdır.
TuxClocker >>İndir
TuxClocker, Afterburner alternatifi bir Overclock yazılımıdır.
MangoHUD >>İndir
MangoHUD, oyunlarda sistem kullanımı görüntülemeyi sağlayan açık kaynaklı bir yazılımdır.
vkBasalt >>İndir
vkBasalt, GNU/Linux'ta oyunlarda ReShade ve efekt amaçlı kullanılan bir yazılımdır. Yukarıdaki videodan normal ve vkBasalt görünümünün farkını görüntüleyebilirsiniz.
GOverlay >>İndir
GOverlay, MangoHUD ve vkBasalt araçlarını arayüzlü olarak ayarlamanızı sağlayan yazılımdır.
Müzik, gün içinde hayatımızın parçasıdır. Burada online uygulamalar (Spotify, Deezer vb.) yerine çevrimdışı şekilde indirilen müzik dosyalarını dinleyebildiğimiz uygulama önereceğim.
Elisa >>İndir
Elisa hem PC hem de mobil GNU/Linux dağıtımlarında kullanabileceğiniz basit ama güzel bir müzik oynatıcıdır.
Pika Backup >>İndir
Pika Backup düzenli olarak otomatik yedekleme almayı sağlayabileceğiniz işe yarar bir yazılım.
Timeshift >>İndir
Timeshift, en popüler olan ve bir çok dağıtımda varsayılan olarak kurulu bulunan yedekleme yazılımıdır.
Zaman zaman depolama fazlasıyla dolar, RAM kullanımı artar ve optimize etmemiz gerekir. İşte aşağıda GNU/Linux için en güzel şekilde çalışan program.
BleachBit >>İndir
BleachBit diskte yer açmanızı sağlayan, RAM ve Swap'ı boşaltmanızı sağlayan güçlü bir optimizasyon yazılımıdır.
İndirme yöneticileri, dosyaları bozmadan indirmemizi sağlayan harika yazılımlar. Hem normal dosyalar hem de torrent indirebileceğiniz programlar önereceğim.
Motrix >>İndir
Motrix her türlü dosya ve torrent indirebileceğiniz çok yönlü bir indirme yöneticisidir.
kGet >>İndir
kGet, KDE ekibi tarafından geliştirilen bir indirme yöneticisidir.
GNOME Boxes >>İndir
GNOME Boxes, en basit sayılabilecek kadar az ayara sahip şekilde gelir çünkü tüm ayarlar hazır yapılandırılmıştır. Listeden bir OS seçersiniz ve ISO dosyasına kadar kendisi indirip bir çoğunda kurulumu bile otomatik yaparak atlar.
RPCS3 >>İndir
RPCS3, açık kaynaklı bir PlayStation 3 emülatörüdür.
Waydroid >>İndir
Waydroid, Linux'ta APK kurmanızı ve çalıştırmanızı sağlayan bir sanal ortamdır.
Video kaydı ve yayıncılık yazılımları Youtube, Twitch vb. platformlar için olmazsa olmaz programlar. Peki GNU/Linux'ta hangisi önerilir?
OBS >>İndir
Hepiniz zaten biliyorsunuz.
VSCode >>İndir
Bir çok yazılım dilini tek programdan kodlayabileceğiniz editör.
Pulsar >>İndir
Pulsar, sonlandırılmış olan Atom projesinin topluluk tarafından devralınarak devam ettirildiği açık kaynaklı bir metin ve kaynak kodu editörüdür.
Son kullanıcının ilgi alanı olmasa da animasyonlar ve 3D modelleme yazılım seçimi fazlasıyla önemlidir. İşte önerim.
Blender >>İndir
Blender açık kaynaklı ve ücretsiz bir 3D modelleme aracıdır.
FreeCAD >>İndir
FreeCAD açık kaynaklı ve güçlü bir AutoCAD alternatifidir.
OpenRGB >>İndir
Açık kaynaklı, bir çok donanım için RGB ayarlarını yönetmeyi sağlayan yazılım.
Bitwarden >>İndir
Bitwarden gelişmiş bir şifre üretme ve saklama yazılımıdır.
Obsidian >>İndir
En gelişmiş not defteri uygulaması.
Umarım hoşunuza giden bir rehber olmuştur. Uygulama seçimini kullanım kolaylığına göre belirleyerek yeni kullanıcılara daha çok yardımcı olabilmek istedim. Peki sizin GNU/Linux'ta kullanılması gerektiğini düşündüğünüz yazılımlar neler?
1- Ofis Araçları
GNU/Linux'a yeni geçenler özellikle MS Office için konu oluşturmaktalar ancak GNU/Linux'ta kullanabileceğiniz, açık kaynaklı olan ve fazlasıyla verimli ofis araçları bulunuyor.
Aklınızdaki soruyu şimdiden cevaplandırayım. Önerdiğim 2 ofis aracı da Windows kullanıcılarında da sorunsuz çalışmaktadır. Ekip çalışması yapıyor olsanız bile MS Office kullanmak zorunda değilsiniz.
OnlyOFFICE >>İndir
OnlyOFFICE Desktop Editors ücretsiz ve açık kaynaklı bir ofis programıdır.
Tek bir arayüz üzerinde birden fazla dosya biçimini düzenleyebilir ve oluşturabilirsiniz. Arayüz olarak MS Office'e benzediği için alışma süreci bile olmadan kullanabilirsiniz.
Libre Office >>İndir
Libre Office de tıpkı OnlyOFFICE gibi ücretsiz ve açık kaynaklı bir ofis yazılımı paketidir. Evet, ofis yazılımı paketidir. Libre Office, OnlyOFFICE'in aksine tek bir programdan kontrol etmek yerine Writer, Calc, Impress, Draw gibi farklı program kısayolları ile çalışır. Korkmayın, hepsini kullanmak için Libre Office paketini kurmanız yeterli.
2- İnternet Tarayıcısı
Windows'ta en popüler 2 WEB tarayıcısı Edge ve Chrome'dur. İkisinin de GNU/Linux desteği bulunmaktadır ancak GNU/Linux'ta popüler değillerdir. Popüler olmama sebepleri açık kaynaklı olmamaları ve gizliliğe saygı duymamalarıdır.
Özellikle bilmeniz gerekir ki GNU/Linux üzerinde en popüler olan ve dağıtımların %98'inde varsayılan gelen tarayıcı Firefox'tur. Windows'ta kullanması sebebiyle Firefox'u hantal bulan bir çok kullanıcı bulunuyor ancak Firefox, GNU/Linux üzerinde fazlasıyla verimlidir. Kesinlikle deneyimlemelisiniz. Seveceğinize eminim. Firefox hakkındaki notumu okuduysanız GNU/Linux'ta kullanmanız için bir adet Firefox tabanlı, bir adet Chromium tabanlı tarayıcı göstermek istiyorum.
Zen Browser >>İndir
Zen, Firefox tabanlı modern görünüme sahip bir web tarayıcısıdır. Tek kişi tarafından geliştirilmekte olan Zen tarayıcısı Windows ve macOS üzerinde DRM içeriklerini oynatamaması sebebiyle seveni fazla olmasına rağmen kullanılmamaktadır. GNU/Linux üzerinde böyle bir durum bulunmadığı için Zen tarayıcısı GNU/Linux'ta çok daha fazla popüler durumdadır.
Brave >>İndir
Brave, Chromium tabanlı açık kaynaklı ve güvenilir bir tarayıcıdır. Onu zaten muhtemelen biliyorsunuz. Anlatmaya gerek yok.
3- Görev Yöneticisi
Günlük hayatta sıklıkla görev yöneticisi kullanımına başvurabiliriz. Kimimiz sistem kullanımını görüntülemek ister kimimiz ise arka planda çalışan işlemleri yönetmek amaçlı kullanırız. GNU/Linux için terminalde kullandığımız fazlasıyla işlevli araçlarımız olsa da arayüzlü bir kaç program göstermek istiyorum.
Stacer >>İndir
Stacer, GNU/Linux'a özel hazırlanmış bir görev yöneticisidir. Sistem kullanımı görüntüleme, arka plan servislerini kontrol etme, çalışan uygulamaları görüntüleme ve kapatma, sistem temizleme gibi özelliklere sahiptir. Geliştirilmesi durdurulmuş olsa da hâlâ dünya üzerinde en popüler GNU/Linux görev yöneticisidir.
Görev Merkezi >>İndir
Görev Merkezi, Windows'un görev yöneticisine benzemesiyle ünlüdür. Alışkanlığınıza uyacağından dolayı rehbere eklemek istedim.
4- Video Oynatıcı
VLC'den şaşmayın. Açıklama bitti.
Şaka bir yana VLC gerçekten benim gözümde en iyi video oynatıcısıdır. Popülerdir, hepiniz hayatınızda bir kez de olsa kullanmışsınızdır. Eğer VLC sevmiyorsanız GNOME'un varsayılan video oynatıcısı ile devam etmenizi öneririm. Ek uygulama gerekmez.
VLC >>İndir
VLC açık kaynaklı bir video oynatıcısıdır. Kurduğunuzda neredeyse tüm medya kodeklerini kurduğu için işinizi fazlasıyla kolaylaştırır.
5- Adobe Alternatifleri
Adobe özellikle eğitim ve iş hayatımızda çok büyük yer kaplar. Photoshop ve Premiere Pro için rehberler hazırlamış olmama rağmen burada sunacağım alternatifler daha performanslı çalışır. Örneğin ben grup projelerinde kullanmak için rehberimdeki şekilde kurduğum Photoshop'u kenarda bulundurup kişisel projelerde GIMP kullanıyorum.
GIMP >>İndir
GIMP, Adobe Photoshop alternatifi açık kaynaklı bir yazılımdır. Kendi özelliklerinin Photoshop ile aynı kalitede olmasının üstüne topluluk eklentileriyle uçsuz bucaksız bir özellik listesine ulaşabileceğiniz için daha kaliteli bir alternatif bulamazsınız.
Kdenlive >>İndir
Kdenlive, Adobe Premiere Pro alternatifi açık kaynaklı bir yazılımdır. Video düzenleme konusunda en kaliteli alternatiflerdendir.
Natron >>İndir
Natron, Adobe After Effects alternatifi açık kaynaklı bir yazılımdır. Yalnızca bir alternatif olarak değil, daha kaliteli bir program olduğunu kullanmaya alıştığınız andan itibaren anlayacaksınız.
Scribus >>İndir
Scribus, Adobe Indesign alternatifi açık kaynaklı bir yazılımdır. Yalnızca GNU/Linux değil Windows üzerinde de bir çok kullanıcıya sahiptir.
6- Dijital Oyun Servisleri
Oyun oynayan bilgisayar kullanıcıları için oyun servisleri fazlasıyla önemlidir. İşte aşağıda GNU/Linux'ta kullandığımız oyun servislerini göstereceğim.
Steam >>İndir
Steam'i zaten bilmektesiniz. Valve, GNU/Linux'a en çok önem veren şirketlerden biridir. GNU/Linux'ta oyun oynamanın en kolay yolu hâliyle Steam kullanmak.
Heroic Games Launcher >>İndir
Heroic Games Launcher Epic, GOG ve Amazon mağazalarındaki oyunları tek bir arayüz üzerinden indirip oynamanızı sağlayan açık kaynaklı bir yazılım. Aynı anda 3 adet farklı platformun alternatifi olarak mükemmel bir iş yapıyor.
Lutris >>İndir
Lutris, bir çok farklı mağazadan ve mağaza dışı yollarla oyun kurup çalıştırmayı sağlayan açık kaynaklı bir oyun servisi. İçerisinde her oyun için script bulunduruyor ve bu scriptler tek komut bile girmeden tüm ayarları hazırlanmış şekilde size oyunu sunuyor. Lutris saydığım oyun servisleri arasında en kapsamlısıdır.
7- Oyun Performansı
Sistem kullanım takibi, Overclock, oyun performansı artırma, Proton sürüm yönetimi gibi araçlar burada gösterilmektedir.TuxClocker >>İndir
TuxClocker, Afterburner alternatifi bir Overclock yazılımıdır.
MangoHUD >>İndir
MangoHUD, oyunlarda sistem kullanımı görüntülemeyi sağlayan açık kaynaklı bir yazılımdır.
vkBasalt >>İndir
vkBasalt, GNU/Linux'ta oyunlarda ReShade ve efekt amaçlı kullanılan bir yazılımdır. Yukarıdaki videodan normal ve vkBasalt görünümünün farkını görüntüleyebilirsiniz.
GOverlay >>İndir
GOverlay, MangoHUD ve vkBasalt araçlarını arayüzlü olarak ayarlamanızı sağlayan yazılımdır.
8- Müzik Oynatıcı
Müzik, gün içinde hayatımızın parçasıdır. Burada online uygulamalar (Spotify, Deezer vb.) yerine çevrimdışı şekilde indirilen müzik dosyalarını dinleyebildiğimiz uygulama önereceğim.
Elisa >>İndir
Elisa hem PC hem de mobil GNU/Linux dağıtımlarında kullanabileceğiniz basit ama güzel bir müzik oynatıcıdır.
9- Yedekleme
Yedekleme yazılımları sistem bozulduğunda geri alarak düzeltmemizi sağlayan, olmazsa olmaz programlardır. Kesinlikle bir tanesini seçip kurmanızı öneririm.
Pika Backup >>İndir
Pika Backup düzenli olarak otomatik yedekleme almayı sağlayabileceğiniz işe yarar bir yazılım.
Timeshift >>İndir
Timeshift, en popüler olan ve bir çok dağıtımda varsayılan olarak kurulu bulunan yedekleme yazılımıdır.
10- Optimizasyon ve Sistem Temizleme
Zaman zaman depolama fazlasıyla dolar, RAM kullanımı artar ve optimize etmemiz gerekir. İşte aşağıda GNU/Linux için en güzel şekilde çalışan program.
BleachBit >>İndir
BleachBit diskte yer açmanızı sağlayan, RAM ve Swap'ı boşaltmanızı sağlayan güçlü bir optimizasyon yazılımıdır.
11- İndirme Yöneticisi
İndirme yöneticileri, dosyaları bozmadan indirmemizi sağlayan harika yazılımlar. Hem normal dosyalar hem de torrent indirebileceğiniz programlar önereceğim.
Motrix >>İndir
Motrix her türlü dosya ve torrent indirebileceğiniz çok yönlü bir indirme yöneticisidir.
kGet >>İndir
kGet, KDE ekibi tarafından geliştirilen bir indirme yöneticisidir.
12- Sanallaştırma
Farklı bir işletim sistemini veya o işletim sistemine özel bir uygulamayı test etmek istediğimizde öncelikle sanal makinede kullanmak isteyebiliriz. İşte başarılı sanallaştırma araçları.
GNOME Boxes >>İndir
GNOME Boxes, en basit sayılabilecek kadar az ayara sahip şekilde gelir çünkü tüm ayarlar hazır yapılandırılmıştır. Listeden bir OS seçersiniz ve ISO dosyasına kadar kendisi indirip bir çoğunda kurulumu bile otomatik yaparak atlar.
RPCS3 >>İndir
RPCS3, açık kaynaklı bir PlayStation 3 emülatörüdür.
Waydroid >>İndir
Waydroid, Linux'ta APK kurmanızı ve çalıştırmanızı sağlayan bir sanal ortamdır.
13- Medya ve Yayıncılık
Video kaydı ve yayıncılık yazılımları Youtube, Twitch vb. platformlar için olmazsa olmaz programlar. Peki GNU/Linux'ta hangisi önerilir?
OBS >>İndir
Hepiniz zaten biliyorsunuz.
14- Programlama
GNU/Linux'a yeni geçen yazılımcılar terminal araçları yerine GUI üzerinden programlama yapmak isteyebilirler. İşte birkaç öneri.
VSCode >>İndir
Bir çok yazılım dilini tek programdan kodlayabileceğiniz editör.
Pulsar >>İndir
Pulsar, sonlandırılmış olan Atom projesinin topluluk tarafından devralınarak devam ettirildiği açık kaynaklı bir metin ve kaynak kodu editörüdür.
15- Grafik ve Modelleme
Son kullanıcının ilgi alanı olmasa da animasyonlar ve 3D modelleme yazılım seçimi fazlasıyla önemlidir. İşte önerim.
Blender >>İndir
Blender açık kaynaklı ve ücretsiz bir 3D modelleme aracıdır.
FreeCAD >>İndir
FreeCAD açık kaynaklı ve güçlü bir AutoCAD alternatifidir.
16- Bonus Öneriler
Ayrı ayrı kategori açmak istemediğim ancak kullanmanızı önerdiğim yazılımlar.
OpenRGB >>İndir
Açık kaynaklı, bir çok donanım için RGB ayarlarını yönetmeyi sağlayan yazılım.
Bitwarden >>İndir
Bitwarden gelişmiş bir şifre üretme ve saklama yazılımıdır.
Obsidian >>İndir
En gelişmiş not defteri uygulaması.
Bu bölüm zamanla değiştirilebilir.Umarım hoşunuza giden bir rehber olmuştur. Uygulama seçimini kullanım kolaylığına göre belirleyerek yeni kullanıcılara daha çok yardımcı olabilmek istedim. Peki sizin GNU/Linux'ta kullanılması gerektiğini düşündüğünüz yazılımlar neler?