Rehber Yazılımcı Olup Hayatını Kurtarmak İsteyenler İçin

Selamun aleyküm arkadaşlar,
Oturdum düşündüm, "ulan zamanında bana şunları anlatan bi abim/arkadaşım olsaydı işim ne kadar kolaylaşırdı" dedim. O yüzden üşenmedim, oturdum size bu rehberi hazırladım. Bu rehber tamamen kendi tecrübelerime ve edindiğim bilgilere dayanmaktadır. Eğer üşenmeyip sonuba kadar okursanız, bu yazıdan sonra kendi yolunuzu çizebileceksiniz. Neyse kısa kesip konuya geçelim.

Giriş: Yazılım Neyin Nesi, Neden Bulaşayım?​

Baştan anlaşalım, bu iş öyle "2 ay kursa gittim hadi paraları kazanayım" işi değil. Yazılım bi maraton arkadaşlar, 100 metre koşusu değil. Bunu kafaya yazın bi kere. Ben de ilk başlarken "tamam ya 2 aya full stack olurum" diyodum, tabi olamadım Ama pes de etmedim.

Yazılım dediğimiz olay aslında şu, Karşınızda bilgisayar denen süper hızlı ama bi o kadar da ahmak bi asistan var. Cidden aptal yani, sen "şunu yap" demeden parmağını kıpırdatmaz. İşte programlama dilleri de bu asistanla konuşmamızı sağlayan araçlar.

E bakıyosun şimdi her evde pc var, herkesin elinde telefon. Bankası, hastanesi, trendyolu, getiri osu busu derken her yer yazılım. Yani iş imkanı gani gani, maaşlar da tatmin edici. Evden çalışma (home office) rahatlığı da cabası. Ama dediğim gibi, emek istiyor, poponuzun biraz sandalyeye yapışması lazım.

Bölüm 1: Hangi Alanı Seçelmeli?​

Burasıçok önemli . Zira yazılım derya deniz, hepsine atlamayın boğulursunuz. Ana dalları bi özet geçeyim, hangisi size uyarsa ordan yürüyün:

Web Geliştirme
İkiye ayrılıyor bu mevzu:
-Front-end (Ön Yüz): Hani siteye girince gördüğünüz butonlar, renkler, o şekilli şukullu menüler var ya, işte onlar. Kullanıcının gördüğü her şey front-end'ci kardeşlerimizin eseri. HTML, CSS, JavaScript üçlüsü buranın Allah'ın emri zaten. Framework olarak da React, Vue.js ya da Angular var.

-Back-end (Arka Yüz): Bu da perdenin arkası. Site nasıl çalışıyo, veriler nereye gidiyo, güvenlik nasıl sağlanıyo... Kullanıcı görmez ama motor orasıdır. C#, Java, Python, Node.js falan dönüyor burada. Frameworkler de .NET Core, Spring, Django vs.

-Full-stack: "Ben ikisini de yaparım hacı" diyen cengaverler. Hem ön yüzü hem arka yüzü kodlar. Piyasada çok aranır ama ikisini de iyi öğrenmek baya vakit alıyor, baştan söyliyim.

Mobil Uygulama Geliştirme
Telefon elinizden düşmüyosa burayı sevebilirsiniz. İki taraf var malum: iOS ve Android.

iOS için Swift veya Objective-C (eskidi biraz) lazım. Android için Kotlin veya Java. Ama son zamanlarda benim de çok sevdiğim bi olay var, Cross-platform. Yani bi kod yazıyosun, hem iphone'da hem android'de çalışıyo. Flutter ve React Native en meşhurları. Ben şahsen Flutter seviyorum, google arkasında, baya da zevkli bence.

Oyun Geliştirme
Biliyorum, sizde benim gibi hepiniz oyun oynamayı seviyosunuz, "ben de yapıcam" diyosunuz. Unity (C# ile) ve Unreal Engine (C++ ile) en popüler motorlar. Unity özellikle mobil oyunlarda falan çok popüler. Öğrenmesi de nispeten kolay.

Yalnız uyarayım, dışardan eğlenceli görünür ama saç baş yoldurabilir :d Zira sadece kod yok tasarımı, sesi, hikayesi derken çok iş var. Her şey sizin omuzlara biner.

Veri Bilimi ve Yapay Zeka
Son yılların starı. Buranın kralı Python. Makine öğrenmesi, derin öğrenme, veri analizi falan hep burda. TensorFlow, Pandas falan öğrenmeniz lazım.

Yalnız burda matematik bilmek şşart arkadaşlar. İstatistik, olasılık falan aranız yoksa biraz zorlanırsınız, yalan yok. Ben matematikte çok iyi değildim o yüzden bulaşmadım, webe kaydım mesela Ama imkansız da değil tabi.

Siber Güvenlik
Heçkır olmaya özenenler buraya. Şaka bi yana, çok ciddi ve parası güzel bi alan bence. Ama önce normal kodlamayı yalamış yutmuş olmanız lazım. Python, Bash scripting, network bilgisi... Bunlar olmadan siber güvenliğe girmek zor.

Blockchain ve Web3
Kripto paraların, NFT'lerin arkasındaki teknoloji. Solidity diliyle akıllı kontratlar yazılıyor. Yeni alan, fırsat var ama piyasa çok oynak. Dikkatli olmak lazım.

Artırılmış ve Sanal Gerçeklik (AR/VR)
Metaverse muhabbetleriyle popülerleşti buda. Unity falan kullanılıyor burda da. Geleceği parlak ama şu an iş imkanları diğerleri kadar bol değil.

Bölüm 2: Nereden Başlıyoruz?​

Tamam alanı seçtin, peki napıcan?
Adım 1: Algoritma ve Mantık
Dil öğrenmeden önce kafayı bi kodlamacı gibi çalıştırmayı öğrenmek lazım. Algoritma ne? Bi işi yapma sırası.
Mesela bakkala giderken: Kapıyı aç -> Çık -> Sola dön -> 100 metre yürü -> durağa git -> otobüse bin... Bu bi algoritma işte.

Programlamada da aynı mantık. Bilgisayara adım adım ne yapacağını söylüyorsun. Flowchart çizmeyi öğren, kağıt üstünde problem çöz. Temel yoksa bina çöker.

Adım 2: İlk Dili Seçme (Kavga Çıkan Konu)
Herkes burda takılıyo babacım. "Hangi dil en iyisi?" diye. En iyisi yok, işine yarayanı var. Bi dili iyi öğrenirsen diğerine geçmek çocuk oyuncağı, mantık aynı çünkü.
Tavsiyelerim:
Başlangıç için python. İngilizce biliyosan okur gibi yazıyosun, çok temiz. Hata mesajları anlaşılır.
Web için:JavaScript. Kaçarı yok, web istiyosanız öğreniceksiniz. Front-end'de şart, back-end'de de kullanılır.
Kurumsal işler için:C#. Türkiye'de şirketlerde çok kullanılır, Microsoft arkasında sağlamdır.
Android:Kotlin veya Java.
iOS:Swift.

Adım 3: Temel Kavramlar
Hangi dili seçersen seç şunları adın gibi bilmen lazım:
Değişkenler, if-else durumları, döngüler (for, while), fonksiyonlar, diziler, OOP mantığı... Bunlar alfabenin harfleri gibi, bilmeden cümle kuramazsın. Temelin sağlam olmazsa ilerde çok zorlanırsın.

Adım 4: Veri Yapıları ve Algoritmalar
Burası biraz daha ileri seviye ama mülakatlarda affetmez sorarlar. Array, Stack, Queue falan bunları öğrenin. Sıralama algoritmaları var bide (bubble sort, quick sort falan). HackerRank, LeetCode gibi sitelerde bol bol soru çözün. Günde 1 soru bile atsanız kafi.

Bölüm 3: Web Geliştirme Yol Haritası (Detaylı)​

Benim gibi webci olmak isteyenlere özel:
Front-end Tarafı
HTML (1-2 hafta): İskelet bu. Başlık, paragraf, resim... Basit iş, hızlı geçersin.
CSS (2-4 hafta): Makyaj kısmı. Siteyi güzelleştirir. Flexbox ve Grid yapılarını mutlaka öğrenin. Mobilde düzgün görünmesi (responsive) çok önemli.
JavaScript (1-3 ay): Olayın beyni. Tıklayınca ne olacak, veri nasıl gelecek vs. DOM, fetch api falan bunları yalayıp yutun.
Framework: React, Vue veya Angular. React piyasada çok popüler, iş ilanı çok. Ben React öneririm ama Vue da kolaydır.
Ekstralar:TypeScript (büyük projelerde şart), Tailwind CSS veya Bootstrap, Git ve GitHub (versiyon kontrolü, bu olmadan olmaz).

Back-end Tarafı
Dil Seç: C#, Java, Python, Node.js, PHP... Birini seç ve yardır.
Veritabanı:SQL öğrenin mutlaka. Veritabanı olmadan olmuyo bu işler. MySQL olur, PostgreSQL olur. CRUD işlemleri dediğimiz (Ekle, Oku, Güncelle, Sil) olayını iyi kavrayın.
Framework: Diline göre değişir. C# için ASP.NET Core, Java için Spring Boot, Python için Django, Node.js için Express.
API: REST API nedir, nasıl yazılır öğrenin. JSON formatı, HTTP metodları (GET, POST vs.)... Bunlar çok önemli.
İleri Seviye: Docker, Kubernetes, Microservices, Cloud (AWS falan)... Bunlar senior işi ama kulak dolgunluğu olsun.

Bölüm 4: Temiz Kod Yazma Sanatı​

Çalışan kod yazmak kolay, temiz kod yazmak zor zanaat... Şunlara dikkat edin:
Anlamlı İsimlendirme: Değişkenin adını "a", "b", "x" koymayın abi. "userAge", "kullaniciYasi", "fiyatHesapla" de. 6 ay sonra kendi koduna bakınca "bu ne lan" deme.
Tek Sorumluluk: Bi fonksiyon hem yemek yapsın hem bulaşık yıkasın olmaz. Her fonksiyon tek iş yapsın.
Tekrar Etme (DRY): Aynı kodu kopyalayıp başka yere yapıştırıyosan bi yerde yanlış yapıyosun demektir. Fonksiyon haline getir onu.
Yorum Satırları: Her satıra yorum yazma, kod zaten kendini anlatsın. Sadece karmaşık yerlere açıklama gir.
Formatlama: Girintiler, çıkıntılar düzgün olsun. Prettier gibi araçlar kullanın, gözünüz bozulmasın.

Bölüm 5: Proje Yapmadan Olmaz​

Teoriyi öğrendin güzel ama proje yapmadan bir şey öğrenilmez. Elinizi kirletmeniz lazım.
Başlangıç: Hesap makinesi, Not defteri, To-Do list (klasiktir), Hava durumu uygulaması.
Orta: E-ticaret sitesi (sepet mantığı, ödeme), Sosyal medya klonu, Chat uygulaması, Film öneri sitesi.
İleri: Bunları Dockerlayın, Cloud'a atın, CI/CD kurun, mobil uygulamayla bağlayın.

Yaptığınız her şeyi GitHub'a atın gencolar. Commit mesajlarınız düzgün olsun. Readme dosyası hazırlayın. Bu senin portfolyon olacak, iş başvurusunda çok işe yarar.

Bölüm 6: Sık Sorulan Sorular (SSS)​

İngilizce şart mı?Şart değil diyen yalan söyler. Yani başlangıçta Türkçe kaynak çok ama ilerledikçe mecbursun. Hata mesajları İngilizce, dökümanlar İngilizce, Stack Overflow İngilizce. Yavaştan öğrenmeye bakın.
Kaç yaşında yazılımcı olunur?Yaş sınırı yok. 15 yaşında başlayan da var, 45 yaşında başlayan da. Önemli olan istek ve azim. Ama ne kadar erken o kadar iyi tabi.
Yazılım için okul şart mı?Valla büyük kurumsal yerler diplomaya bakabiliyor ama sektör artık değişti. İşi biliyosan, portfolyon sağlamsa kimse diplomayı sormaz. Alaylı çok usta yazılımcı var tanıdığım.
Günde kaç saat çalışmalıyım?Süreklilik önemli. Haftada bir gün 14 saat çalışacağına, her gün 2 saat çalış daha iyi. Ama ciddi ilerleme istiyorsan, günde en az 2-3 saati gözden çıkar.
Matematikte kötüyüm, olur mu?Olur. Veri bilimi hariç, lise matematiği çoğuna yeter. Web, mobil falan yapacaksanız temel mantık yetiyor.
Kaç ayda yazılımcı olurum?Hiçbir zaman tam olarak olmuyorsun. Teknoloji durmuyo ki, sürekli yeni bişey çıkıyo Hep öğrenci kalıcaaz. Ama iş bulabilecek seviyeye gelmek, sıkı çalışmayla 6 ay - 1 sene sürer. Kendini başkasıyla kıyaslama.

Bölüm 7: Kaynak Önerileri​

Ücretsiz: FreeCodeCamp (Efsanedir), The Odin Project, MDN Web Docs, W3Schools, YouTube (Traversy Media, Fireship candır), CS50.
Türkçe: BTK Akademi (bedava, sertifikalı), Udemy Türkçe kurslar, YouTube Türkçe kanallar, Patika.dev.
Pratik: LeetCode, HackerRank, Codewars.
Topluluk: Stack Overflow, GitHub, Reddit, Discord sunucuları, bizim yerli forumlar.

Bölüm 8: İş Bulma Süreci​

Teknik bilgi tamam, peki iş nasıl bulcaz?
Portfolio Hazırla: GitHub profilini düzenle. En iyi projelerini pinle. Her projenin README'si olsun. Kişisel bi web siten olsun.
LinkedIn'i Aktif Kullan: Profilini doldur. Yazılımla ilgili paylaşımlar yap. İnsanlarla bağlantı kur. İK'cılara görünür ol.
CV'ni Hazırla: Tek sayfa, öz ve temiz. Projelerini, teknolojilerini yaz. Gereksiz bilgiyle boğma.
Mülakat Hazırlığı: Teknik mülakatlara hazırlan. Algoritma soruları çöz. Behavioral (davranışsal) sorulara hazırlıklı ol.
Staj ve Junior: İlk işin maaşı düşük olabilir, kabul et. Deneyim kazanmak önemli. 1-2 sene sonra maaşın katlana katlana artacak zaten.

Kapanış​

Rehber burda bitiyor ama sizin yolculuk yeni başlıyor. Her usta bi zamanlar çıraktı. Bugün anlamadığın şeyleri 6 ay sonra başkasına anlatıyo olacaksın.

Pes etmeyin, sürekli öğrenin, proje yapın. Bu yolda yalnız değilsiniz, binlerce kişi aynı yoldan geçti.

Not: Konuyu güncellerim aklıma geldikçe. Takipte kalın. İyi forumlar.

ÖNERDİĞİM KAYNAKLAR:​