"Acı düzeyinin ve çeşitlerinin gerekliliği nedir?"
Evrimsel süreçte edinilmiş olan bu uyarı mekanizması sübjektif bir bakış açısıyla bakıldığında biraz gaddarca görünüyor. Ama ne yapalım, atalarımızın hayatta kalma şansını arttıran bu mekanizma bizim genetik mirasımız.
Acı düzeyi, acı veren şeyin ne kadar ciddi bir seviyede olduğuyla alakalı. Acının farklı çeşitlerinin olması ise bize o acıyı yaşatan şeyin ayırt edilebilirliğini sağlamak için.
"Evrim neden bunu gerekli görmüştür?"
Bu şekilde sorunca biraz garip oluyor. Evrim denen sürece kişileştirme yapılmış gibi. Soruya gelecek olursak... Evrimsel süreçte canlıların hayatta kalabilmelerini ve soylarını devam ettirebilmelerini sağlayan özellikler genetik miras olarak aktarılır. Canlıya fayda değil zararı dokunacak genetik özellikler ise zamanla gen havuzundan silinir. Acı mekanizması gelişmiş olan canlılar, bu uyarı mekanizması sayesinde vücutlarını daha iyi koruyabilmiş olmalılar. Bahsi geçen canlıların hayatta kalma ihtimallerinin artması demek bu.
"Evrim, kişinin hayatsal bir fonksiyonu olmayan mental - duygulara bağlı acıyı neden gerekli görmüştür?"
Bir kedi yavrusunu kaybedince (tahminimce) duygusal olarak acı çekiyordur. Bunun sebebi genlerini aktarma ihtimalinin düşmesi. Beni "ruhsuz bir materyalist" olmakla itham etmezsiniz diye umuyorum .d
Ama duyguların ortaya çıkma nedenini de bize yine evrimsel biyoloji gösterebilir.
Pekala utanç duygusunu yaşamamıza neden olan şey doğrudan hayati fonksiyonlarımızla alakalı değildir ama dolaylı yoldan hayatta kalma içgüdüsünün bir parçası olabilir. İnsanlar, bundan yalnızca on bin yıl önce (ki bu insanın evrimsel süreci içerisinde o kadar da uzun bir zaman değildir,) doğada gruplar halinde yaşıyordu. Bunu şempanzeler ve filler de yapar. Bir grup içerisinde yaşayacak şekilde evrimleşmiş canlıların sosyal becerilere sahip olması gerekir. Eğer gerekli sosyal beceriler yok ise bu durum, örneğin insanın grubundan atılmasıyla sonuçlanabilir. Yani tatsız zihinsel hisler de aslında sosyal yaşamla bağlantılı olabiliyor. Başka sebepleri de olabilir tabii. Yavrusunu kaybeden kedi örneğindeki gibi. Yeni örnekler düşünürsem bu paragraf fazla uzayacak gibi.
"Yine evrim, neden acı düzeyinde sabitliği esas almamıştır?"
Ayağına diken batan canlının sanki bacağı kopmuş gibi canının yanması pek faydasına olmazdı diye düşünüyorum. Bacağı bir aslan tarafından ısırılan bir canlı, canı yanmıyor veya sadece azıcık acı hissediyor olsaydı durumun ciddiyetini kavrayamaz ve gerektiği gibi davranamazdı.