Acı düzeyi ve çeşitlerinin evrimsel gerekliliği nedir?

Finisterre

Megapat
Katılım
19 Nisan 2018
Mesajlar
5.051
Makaleler
5
Çözümler
65
Kısaca gelişmiş ve kompleks yapıdaki canlılar için evrim denen bu geniş süre içerisinde gelişimi gerçekleşen bir yapıdır sinir sistemi. Birçok açıdan oldukça gerekli olduğu da aşikar. Burada bizim sorduğumuz soru şu: Acı düzeyinin ve çeşitlerinin ( mental versiyon örnek verilebilir ) gerekliliği nedir? Evrim neden bunu gerekli görmüştür? Evrim, kişinin hayatsal bir fonksiyonu olmayan mental - duygulara bağlı acıyı neden gerekli görmüştür? Yine evrim, neden acı düzeyinde sabitliği esas almamıştır? İğne de batsa iğne acısı, kol da kesilse yine iğne acısı çekmek neden evrimin işine gelmez? Düşünceleriniz nedir?
 
İğne de batsa iğne acısı, kol da kesilse yine iğne acısı çekmek neden evrimin işine gelmez?
Hayatta kalmakla bağlantılı olduğunu düşünüyorum. Risk analizi yapamayan ve hayati tehlikeyi fark edemeyen türün gelişmesi pek mümkün olmazdı. Muhtemelen sürekli av olmaktan veya umursamazlık yüzünden ölmek, evrim adına başlamadan bitmesi gibi olurdu.

Mental kısmı karşı cinsin sizi üremeye layık görmemesi yüzünden başlamış olabilir 🤣 Sonuçta bir noktada kimyasal reaksiyon 😀
 
"Acı düzeyinin ve çeşitlerinin gerekliliği nedir?"

Evrimsel süreçte edinilmiş olan bu uyarı mekanizması sübjektif bir bakış açısıyla bakıldığında biraz gaddarca görünüyor. Ama ne yapalım, atalarımızın hayatta kalma şansını arttıran bu mekanizma bizim genetik mirasımız.

Acı düzeyi, acı veren şeyin ne kadar ciddi bir seviyede olduğuyla alakalı. Acının farklı çeşitlerinin olması ise bize o acıyı yaşatan şeyin ayırt edilebilirliğini sağlamak için.

"Evrim neden bunu gerekli görmüştür?"

Bu şekilde sorunca biraz garip oluyor. Evrim denen sürece kişileştirme yapılmış gibi. Soruya gelecek olursak... Evrimsel süreçte canlıların hayatta kalabilmelerini ve soylarını devam ettirebilmelerini sağlayan özellikler genetik miras olarak aktarılır. Canlıya fayda değil zararı dokunacak genetik özellikler ise zamanla gen havuzundan silinir. Acı mekanizması gelişmiş olan canlılar, bu uyarı mekanizması sayesinde vücutlarını daha iyi koruyabilmiş olmalılar. Bahsi geçen canlıların hayatta kalma ihtimallerinin artması demek bu.

"Evrim, kişinin hayatsal bir fonksiyonu olmayan mental - duygulara bağlı acıyı neden gerekli görmüştür?"

Bir kedi yavrusunu kaybedince (tahminimce) duygusal olarak acı çekiyordur. Bunun sebebi genlerini aktarma ihtimalinin düşmesi. Beni "ruhsuz bir materyalist" olmakla itham etmezsiniz diye umuyorum .d
Ama duyguların ortaya çıkma nedenini de bize yine evrimsel biyoloji gösterebilir.

Pekala utanç duygusunu yaşamamıza neden olan şey doğrudan hayati fonksiyonlarımızla alakalı değildir ama dolaylı yoldan hayatta kalma içgüdüsünün bir parçası olabilir. İnsanlar, bundan yalnızca on bin yıl önce (ki bu insanın evrimsel süreci içerisinde o kadar da uzun bir zaman değildir,) doğada gruplar halinde yaşıyordu. Bunu şempanzeler ve filler de yapar. Bir grup içerisinde yaşayacak şekilde evrimleşmiş canlıların sosyal becerilere sahip olması gerekir. Eğer gerekli sosyal beceriler yok ise bu durum, örneğin insanın grubundan atılmasıyla sonuçlanabilir. Yani tatsız zihinsel hisler de aslında sosyal yaşamla bağlantılı olabiliyor. Başka sebepleri de olabilir tabii. Yavrusunu kaybeden kedi örneğindeki gibi. Yeni örnekler düşünürsem bu paragraf fazla uzayacak gibi. :)

"Yine evrim, neden acı düzeyinde sabitliği esas almamıştır?"

Ayağına diken batan canlının sanki bacağı kopmuş gibi canının yanması pek faydasına olmazdı diye düşünüyorum. Bacağı bir aslan tarafından ısırılan bir canlı, canı yanmıyor veya sadece azıcık acı hissediyor olsaydı durumun ciddiyetini kavrayamaz ve gerektiği gibi davranamazdı.
 
Son düzenleme:
Hayatta kalmakla bağlantılı olduğunu düşünüyorum. Risk analizi yapamayan ve hayati tehlikeyi fark edemeyen türün gelişmesi pek mümkün olmazdı. Muhtemelen sürekli av olmaktan veya umursamazlık yüzünden ölmek, evrim adına başlamadan bitmesi gibi olurdu.

"Yine evrim, neden acı düzeyinde sabitliği esas almamıştır?"

Ayağına diken batan canlının sanki bacağı kopmuş gibi canının yanması pek faydasına olmazdı diye düşünüyorum. Bacağı bir aslan tarafından ısırılan bir canlı, canı yanmıyor veya sadece azıcık acı hissediyor olsaydı durumun ciddiyetini kavrayamaz ve gerektiği gibi davranamazdı.

Sadece belirli bir seviyeye kadar gerekli olabileceğini dusunuyorum ben de. Mesela aslanın artık tehlikeli bir hayvan olduğunu fark edebilecek duzeye kadar. Su an beni ısirmasa bile benim icin tehlikeli oldugunu biliyorum. Sesinin tehlikeli olduğu genetik kodlarimda yazılı. Ayni şey kuslar icin de geçerli. Onların da zararsız olduğunu biliyorum. Ama acı düzeyi ne kadar gerekli, bu hâlâ net değil gibi. Sinir sistemimin beni sadece acının bulunduğu noktaya yönlendirmesi yetmez mi sizce de? Ben zaten diger duyularimla gerekli analizi yapabilirim. Iğne acısı yeterli gelmeyebilir, farkındayım. Sadece yanık, kırık, kesik acılarıni düşününce aşırı garip geliyor. Bu seviyeye neden gerek duymuş evrim?

Yine evrimin hayatta kalmak için en kolay ve pratik yolu seçtiğini biliyoruz. Buradaki kolaylık ve pratiklik sizce nedir?

Mental kısmı karşı cinsin sizi üremeye layık görmemesi yüzünden başlamış olabilir 🤣 Sonuçta bir noktada kimyasal reaksiyon 😀

"Evrim, kişinin hayatsal bir fonksiyonu olmayan mental - duygulara bağlı acıyı neden gerekli görmüştür?"

Bir kedi yavrusunu kaybedince (tahminimce) duygusal olarak acı çekiyordur. Bunun sebebi genlerini aktarma ihtimalinin düşmesi. Beni "ruhsuz bir materyalist" olmakla itham etmezsiniz diye umuyorum .d
Ama duyguların ortaya çıkma nedenini de bize yine evrimsel biyoloji gösterebilir.

Pekala utanç duygusunu yaşamamıza neden olan şey doğrudan hayati fonksiyonlarımızla alakalı değildir ama dolaylı yoldan hayatta kalma içgüdüsünün bir parçası olabilir. İnsanlar, bundan yalnızca on bin yıl önce (ki bu insanın evrimsel süreci içerisinde o kadar da uzun bir zaman değildir,) doğada gruplar halinde yaşıyordu. Bunu şempanzeler ve filler de yapar. Bir grup içerisinde yaşayacak şekilde evrimleşmiş canlıların sosyal becerilere sahip olması gerekir. Eğer gerekli sosyal beceriler yok ise bu durum, örneğin insanın grubundan atılmasıyla sonuçlanabilir. Yani tatsız zihinsel hisler de aslında sosyal yaşamla bağlantılı olabiliyor. Başka sebepleri de olabilir tabii. Yavrusunu kaybeden kedi örneğindeki gibi. Yeni örnekler düşünürsem bu paragraf fazla uzayacak gibi. :)
Bilimsel olarak sanırım yeterli bilgim yok bu noktada. Ama sadece üreme amaçlı düşunmeyelim. Yahut sosyal bir yapıdaki atalarimizin davranışlarını.

Pek ornek gelmedi aklima ama korku da acı verir, sadece yirticilardan bahsetmiyorum.

Kisiye gore yaşamın anlamsızlığı da korku yaratır, peşinde acı verir gibi. Bunun hayatsal bir amaç güttüğünü sanmıyorum. Yani sanırım. Atalarımızın ne için varolduğunu düşünecek vakti de yoktu zaten. Gerçi düşününce insanlar son birkaç bin senedir "düşünmeye" basladi. Bilemiyorum, gecmiste üremek isteyen birileri benim yasamimi etkiliyor galiba.

Yine de yüzeysel olarak bakıldığında bizim yaşamımızı sürdürmeye yarayan bir şey değilmiş gibi duruyor mental acı.

Ayrıca cevaplar icin de teşekkür ederim. Biraz da geç dönüş yaptım, kusura bakmayınız.
 
Yine evrimin hayatta kalmak için en kolay ve pratik yolu seçtiğini biliyoruz. Buradaki kolaylık ve pratiklik sizce nedir?
Kolaylık veya pratiklik olduğunu sanmıyorum. Sinir sistemini çok uzun süredir bu halde olduğuna göre en yaşlı atalarımızdan başlayıp araştırmak lazım. Bu kadar detaylı bir bilgiye sahip değilim...
 
"Evrim neden gerekli gormus?" , "Neden evrimin isine gelmez?" tarzi sorular evrimin bir bilinc gibi davrandigi izlenimi veriyor. Evrim kordur, gen bencildir. Sorunun yaklasimi hatali.

Aci cekmenin kompleks sinir sistemi sahibi olmanin bir yan etkisi oldugunu dusunuyorum. Parmak uclarinda en ufak isi degisikligini hissedecek kadar hassas sinir dagilimi varsa parmak ucuna batirilan igne de canini cok yakiyor.

Kompleks sinir sistemi olmasina ragmen canlilarin canlarinin az yanmasi kulaga hos gelse de turun devamliligi acisindan gerekli degil bana gore. Yani evrimsel bir avantaj saglamayacak yuksek aci toleransi olmasi. Hatta aksine acidan cekinmen ve kendini savunman turunu devam ettirmen icin daha faydali olabilir.

CIPA hastaligi ( Congenital insensitivity to pain with anhidrosis - Wikipedia ) sebebiyle insanlar buyuk sorunlar cekiyor. Aslinda buna sebebiyet veren genetik fragmantasyon insanlar arasinda olmasina ragmen bu kimseler evrimsel olarak bir avantaj tasimiyor.
 
@bitwise Öncelikle cevap için teşekkür ediyorum, ayrıca benim açımdan sorular da yanlış sorulmuş sanırım. Orada amacım evrimin bir bilinç üzerine hareket ettiğini söylemek değildi, hatam varsa kusura bakmayın. Duzelttiginiz için de yine ayrıca teşekkür ederim.

Peki psikolojik, mental ya da zihinsel -her ne derseniz- acıyı evrimsel olarak açıklayabilecek bir neden var mıdır? Ya da bu konuda düşünceniz nedir?
 
@bitwise Öncelikle cevap için teşekkür ediyorum, ayrıca benim açımdan sorular da yanlış sorulmuş sanırım. Orada amacım evrimin bir bilinç üzerine hareket ettiğini söylemek değildi, hatam varsa kusura bakmayın. Duzelttiginiz için de yine ayrıca teşekkür ederim.

Peki psikolojik, mental ya da zihinsel -her ne derseniz- acıyı evrimsel olarak açıklayabilecek bir neden var mıdır? Ya da bu konuda düşünceniz nedir?

Rica ederim, hepimizin her mesajinda hatalar vardir.

Ben aci cekmenin kotu gibi gorunen ama canlilara hayatta kalmak icin fayda saglayan bir konsept oldugunu dusunuyorum. Psikolojik aci da buna dahil. Cunku seni aci cekmeyi engelleyecek onlemler almaya yonlendiriyor. Gecmiste yasadigin acilarini unutmayarak hareketlerini planlamani sagliyor.

Bu kadar basite indirgenemez bu elbette, intihar eden bireyler de bu mekanizma yuzunden hayatini kaybediyor ve bu neslin devamini saglamanin tam tersi. Benzer davranis diger canlilarda da var. ( Kugu, balina , kopekler ) Aci cektiginde ya da anksiyete yasadiginda yemekten kesiliyor canlilar, benim evdeki kedim bile yalniz kaldiginda yemeyi su icmeyi birakiyor, kendine bakmiyor.

Genele vuruldugunda bireysel olarak canlilari zor durumda birakan "aci" konseptinin populasyon olarak bakildiginda avantaj oldugunu dusunuyorum. Hic aci cekmeseydin daha cok risk alan bir insan olurdun, gecmis olumsuzluklardan daha az ders cikarirdin.

Intihar, homoseksuelite vs gibi gorunuste evrimle celisen mekanizmalarin cok kompleks aciklamalari oldugunu dusunuyorum. Bu davranislara sebebiyet veren genetik materyalin hala seleksyondan gecmesi olumlu etkisi olduguna ya da silinecek kadar negatif konseptler olmadigina isaret ediyor.
 

Geri
Yukarı