Özgür irade sorunu

Yedinci Mühür dedi:

Bu terazi nasıl işler?

Genişletmek için tıkla...

Terazi deyince aklıma Kaygusuz Abdal geldi. Konuyla ilgili olarak bir şiirinde Tanrıya şöyle der;

"Bakkal mısın teraziyi neylersin
İşin gücün yoktur, gönül eylersin
Kulun günahını tartıp neylersin
Geçiver suçundan bundan sana ne?"

Kendomen dedi:

Her şeye gücü yeten ve zamandan bağımsız olan tanrı geçmişi, şimdiki zamanı ve geleceği bilir. Bu da demek oluyor ki seni dünyaya gönderirken aslında cehennemlik mi cennetlik mi olduğunu bilmelidir.

E peki madem biliyor bu kadar yaygaranın sebebi nedir? Sınav mı şimdi bu?
Hoca kaç alacağını bildiği bi öğrenciyi neden sınav yapar? Hiç özgür irade falan demeyin, özgür irademle ne karar vereceğimi bildiği halde beni yaratıp üstüne beni bu seçimlerden dolayı yargılıyorsa ortada bir paradoks ve dahası anlamsızlık vardır.

Ben varım , bana inanmak konusunda size özgür irade veriyorum ve olur da inanmazsanız sizi sonsuzluk içinde ateşlerle cezalandırıcağım.

Özgür irade böyle bir şey midir? Evlenme teklifi ettiğin kadının kafasına silah dayayıp hayır dersen seni vururum demekten bunun farkı nedir?

Genişletmek için tıkla...

Allah bizi dünyaya gönderdi, bunca nimet verdi ve bizden sadece iyi olmamızı ve ona 24 saatin yarım saati bile sürmeyen ibadetler yapmamızı istedi. Onun dışında yapmak istediğin her şey senin iradene kalmış. Her gün iradeni kullanıyorsun, en basit örnek: buz dolabını açıyorsun, çeşitli yiyeceklerden hangisini yiyeceğini seçiyorsun. Allah "şu gün şunu yiyecek" şeklinde yaratmadı seni, yiyeceği kendin seçtin, en çok hangisi canını çekiyorsa, hangisini yemek istiyorsan sen seçtin onu. Fakat Allah hangi seçimi yapacağını biliyordu.

Sonuç olarak Allah bizi "şu kararları verecek,şu günahları işleyecek, şu iyilikleri yapacak" şeklinde yaratmadı. Bize irade verdi, seçimlerimizi kendimiz yapıyoruz, ama Allah her şeyin sonunu ve gidişatını biliyor, çünkü o geleceği bilen tek varlıktır.

WhiteWolf dedi:

Allah bizi dünyaya gönderdi, bunca nimet verdi ve bizden sadece iyi olmamızı ve ona 24 saatin yarım saati bile sürmeyen ibadetler yapmamızı istedi. Onun dışında yapmak istediğin her şey senin iradene kalmış. Her gün iradeni kullanıyorsun, en basit örnek: buz dolabını açıyorsun, çeşitli yiyeceklerden hangisini yiyeceğini seçiyorsun. Allah "şu gün şunu yiyecek" şeklinde yaratmadı seni, yiyeceği kendin seçtin, en çok hangisi canını çekiyorsa, hangisini yemek istiyorsan sen seçtin onu. Fakat Allah hangi seçimi yapacağını biliyordu.

Sonuç olarak Allah bizi "şu kararları verecek,şu günahları işleyecek, şu iyilikleri yapacak" şeklinde yaratmadı. Bize irade verdi, seçimlerimizi kendimiz yapıyoruz, ama Allah her şeyin sonunu ve gidişatını biliyor, çünkü o geleceği bilen tek varlıktır.

Genişletmek için tıkla...

Her şeye gücü yeten bir tanrı, neden kendisine tapılması için insanlar yaratır? İnsanları yaratıp kendisine tapılmasını istemek bir ihtiyaç değil midir? Eğer ihtiyaç değilse neden sadece kendisine inanılmadığı zaman sonsuza kadar cehenneme gönderiyor?

Benim nuzdolabını açacağımı ve içerisinde hangi yiyeceği yiyeceğimi tanrının ben daha doğmadan biliyor olması gerekir. Yani daha olay olmadan nokta atışı yapacağı herşeyi biliyor.
Dolayısıyla böyle bir durumda özgür bir iradeden söz edilemez. Eğer özgür irade var ise tanrının her şeyi bilmemesi gerekir.

Mesela:
Yazı tura dediğimiz olayın sonucu aslında, para havaya atıldığı an hatta atılmadan öncede bilinebilir. Nasıl mı? Parayı havaya attığımız an atan kişinin kas kütlesi, yaşı, paraya uygulayacağı kuvvet, kütle çekimi, hava akımı, paranın yapıldığı madde, bu maddenin üzerindeki kir, paranın değeceği yüzey, paranın havada kaç defa döneceği, sekeceği açı, ışığın ve sesin belkide milyarda 1 ilk etkisi.... Daha binlerce farklı değişken var. Sen ben, matematik bu kadar farklı değişkenle çalışamıyoruz. İnanılmaz bir işlem gücü gerektirir bu durum.

Sen ben hesabını yapamıyoruz ama ya tanrı, o hesaplayamazmı? Hatta öncesinde bile bilemezmi, bilebilir. Bu zaten özgür iradenin en büyük çıkmazıdır. Eğer hesaplayamaz diyorsan bu seferde güçsüz ve bazı şeyleri bilemeyecek bir tanrı modeli olur ve bu model çoğu dini sistemdeki sonsuz güçlü tanrı ile kesinlikle örtüşmez.

"Din veya dinler esasen insanların belirli zaman dilimi içinde, belirli kurallar ile yaşamasını emreder; dolayısıyla insanlar, kendine ait hür bir irade yerine dinin emirleri ile yaşamış olur.

Oysa bilimin ve hür iradenin kararıyla hareket etmek medeniyet için en büyük adımdır."

Arkadaşlar özgür irade var siz istediğiniz şeyi yapın seçin dine göre yaşamayın bu sizin tercihiniz özgürlük var .

Kendomen dedi:

Benim nuzdolabını açacağımı ve içerisinde hangi yiyeceği yiyeceğimi tanrının ben daha doğmadan biliyor olması gerekir. Yani daha olay olmadan nokta atışı yapacağı herşeyi biliyor.
Dolayısıyla böyle bir durumda özgür bir iradeden söz edilemez. Eğer özgür irade var ise tanrının her şeyi bilmemesi gerekir.

Genişletmek için tıkla...

Dostum, Allah'ın hangi yiyeceği seçeneğini bilmesi senin özgür iraden olmadığı anlamına gelmez. Seçimini yine sen yapıyorsun ama Allah biliyor neyi seçeceğini.

Kendomen dedi:

Her şeye gücü yeten bir tanrı, neden kendisine tapılması için insanlar yaratır? İnsanları yaratıp kendisine tapılmasını istemek bir ihtiyaç değil midir? Eğer ihtiyaç değilse neden sadece kendisine inanılmadığı zaman sonsuza kadar cehenneme gönderiyor?

Genişletmek için tıkla...

Allah bizi sınamak için yarattı, bizim ibadetlerimize ihtiyacı yok. "Sizi ve sizden öncekileri yaratan Rabbinize ibadet ediniz ki takva mertebesine nâil olasınız."(Bakara, 2/21) Bu ayette yazdığı gibi insan ibadetle takva mertebesine ulaşır. Yani ibadetin faydası Allah'a değil, insana.

WhiteWolf dedi:

Dostum, Allah'ın hangi yiyeceği seçeneğini bilmesi senin özgür iraden olmadığı anlamına gelmez. Seçimini yine sen yapıyorsun ama Allah biliyor neyi seçeceğini.

Allah bizi sınamak için yarattı, bizim ibadetlerimize ihtiyacı yok. "sizi ve sizden öncekileri yaratan rabbinize ibadet ediniz ki takva mertebesine nâil olasınız."(bakara, 2/21) bu ayette yazdığı gibi insan ibadetle takva mertebesine ulaşır. Yani ibadetin faydası Allah'a değil, insana.

Genişletmek için tıkla...

"Allah'ın izni olmadıkça hiç kimse inanamaz. O, aklını kullanmayanlara kötü bir azap verir." Yunus suresi 100. ayet.

Allah ne yapacağımızı biliyor, bizi yaratıyor. Seçimi biz yapıyoruz tamam ama seçim yapmamızı etkileyen tüm faktörleri, çevre şartlarını ve insanları yaratan da Allah. Diğer her şeyin size nasıl etki edeceğini bilerek yaratan Allah sizi otomatik olarak zorunlu sonuca yöneltmiş olmuyor mu?

Sana seçenekleri sunan, seçeneklerin sonuçlarını bilen senin zaten hangi seçeneği seçeceğini de biliyor. Yani kudret sahibi varlık her haltı biliyor ancak yine de kaseti oynatıyor. Ne olacağını bildiği halde sınava tabii tutmasının mantığı nedir?

Mesela bir robot geliştiriyorsun. Robota iyi veya kötü olan yolları bir sekilde işliyorsun ve ilerde gelişip insanlari öldürebilme ihtimalini biliyorsun. Buna rağmen robotu yapıp salıyorsun ve ilerde o robot insanlari öldürmeye başlıyor ve robotu terminator filmindeki gibi eritiyorsun. E bu robot sormaz mı sana "bilader beni yaparken bu kodları sen girdin, suç işleyeceğimi biliyordun. Şimdi neden beni eritiyorsun?" Diye. Sen ona ben sana secim şansi verdim dersen bu robot "benimle oyun mu oynuyorsun?" Diye sitem etmez mi? Neden o zavalli robotu yapacaklarını bilip yaratıyor ve sonra eritiyorsun ki?

Özgür iradeyi batak oynamakla özdeşleştirebilirsiniz.
Oyunu takip ederseniz kimin hangi karta sahip olup atabileceğini biliyorsunuz. Özgür iradede de fark görmüyorum. Allah elinizdeki kartı biliyor. Kaç alacağınızı bilmesine rağmen oyun devam ediyor. Çizik atacağınız oyunun başından belli değil mi

Bulunduğunuz şartlara göre kararlarınız değişkenlik gösterir fakat bu, sizin iradesiz olduğunuz anlamına gelmez. İster iyi yolu seçersiniz ya da bir çuval inciri berbat edersiniz. Yine irade var.

Dinlere göre iyi ve kötü arasında tercih yapmak, sizin elinizdedir. Kötüyü seçtiğiniz zaman ceza alırken, iyiyi seçtiğiniz zaman ödül alırsınız. Fakat Tanrı, geleceği çok iyi biliyorsa o zaman bizim çaba harcamamıza ne gerek var ki? Kimlerin cennette ya da cehennemde olduğundan emin olan bir Tanrı, neden imtihan gereksinimi hissetti kendinde? Kader konusu da burada patlak veriyor işte.

Çoğu insana göre vicdan, kalptedir fakat ben kalbe de inanmıyorum. Uydurduğumuz tüm kavramlar, beynimizde oluşan düşüncelerdir sadece. Bir dilenci gördüğünüz zaman vicdanınızın sızladığını hissedip para attığınız zaman bir karar vermiş olursunuz. Bu karar, evettir. Para atma olayı karşısında iki seçeneğiniz var: evet ya da hayır. Karar vermek, sizin elinizdeyse özgür irade vardır burada da.

Aklınızdaki bütün soruların cevabı, dini anlamaktır. Sorgula, araştır ve gör. Dinlerin neden var olduğunu, nasıl işlediğini ve bunun üzerinden ne derece çıkarlar elde edildiğini fark edebilirseniz aklınızdaki soruların cevabını bulabilirsiniz.

Kendomen dedi:

"Allah'ın izni olmadıkça hiç kimse inanamaz. O, aklını kullanmayanlara kötü bir azap verir." Yunus suresi 100. ayet.

Allah ne yapacağımızı biliyor, bizi yaratıyor. Seçimi biz yapıyoruz tamam ama seçim yapmamızı etkileyen tüm faktörleri, çevre şartlarını ve insanları yaratan da Allah. Diğer her şeyin size nasıl etki edeceğini bilerek yaratan Allah sizi otomatik olarak zorunlu sonuca yöneltmiş olmuyor mu?

Sana seçenekleri sunan, seçeneklerin sonuçlarını bilen senin zaten hangi seçeneği seçeceğini de biliyor. Yani kudret sahibi varlık her haltı biliyor ancak yine de kaseti oynatıyor. Ne olacağını bildiği halde sınava tabii tutmasının mantığı nedir?

Mesela bir robot geliştiriyorsun. Robota iyi veya kötü olan yolları bir sekilde işliyorsun ve ilerde gelişip insanlari öldürebilme ihtimalini biliyorsun. Buna rağmen robotu yapıp salıyorsun ve ilerde o robot insanlari öldürmeye başlıyor ve robotu terminator filmindeki gibi eritiyorsun. E bu robot sormaz mı sana "bilader beni yaparken bu kodları sen girdin, suç işleyeceğimi biliyordun. Şimdi neden beni eritiyorsun?" Diye. Sen ona ben sana secim şansi verdim dersen bu robot "benimle oyun mu oynuyorsun?" Diye sitem etmez mi? Neden o zavalli robotu yapacaklarını bilip yaratıyor ve sonra eritiyorsun ki?

Genişletmek için tıkla...

Robota benzetmek yanlış olur. Evet insanda da iyi ve kötü vardır Allah bu şekilde yaratmıştır ancak Allah kötülük yapmayacaksın diyor. Kötülük yapmanın ve inanmamanın cehennem yoluna gideceğini söylüyor. Bunu bile bile neden kötü yolu seçesin ki? Yapmaman gereken şeyleri Allah söylüyor ve bunları bilip de bütün yasak şeyleri yaptıktan sonra öbür tarafta Allah'a "bilader beni yaratırken bu kodları sen girdin, şimdi neden beni eritiyorsun" mu diyeceksin?