İdarelik olarak Patriot alıp, Amerika'nın yanında durabilirdik. Rusya'nın yanında durmak akıl karı değil.
"Patriot istedik satmadılar!" diyen arkadaşlar, Patriot'u bize indirimli satmak istediler fakat bizimkiler kaynak kodlarını istediler ve o yüzden vermediler.
S-400 için de kaynak kodu istedik, onlar da vermedi. Yine de aldık, garip.
Bu olaylardan fazla anlamasam da, Rusya'nın yanında durmak yerine ABD'nin yanında durmak en iyisidir.
Türk savunma sanayinin Patriot'un ya da S400'ün kodlarına ihtiyacı olduğunu düşünmüyorum. Mevcut altyapı ve bilgi birikimi ile bu sistemlerin beyinleri üretilebilir. Bunun yanında kaynak kodu öyle kolay kolay isteyebileceğiniz bir şey değil. F-16'da bile ne çileler çekildi. Bu HSS'ler alındıysa ilk etapta aktif olarak kullanılabilmeleri gerek.
Kritik olan radar altyapısı ve bir sistemi kendi savaş ağınıza bağlayabilmektir. F-35, Patriot ya da S400'ün hiçbirinde savaş ağı ya da erken uyarı ya da ortak radarlar istediğimiz gibi çalışmayacak, S400 zaten entegre edilebilir mi onu bile bilmiyorum. Kaynak kodundan kastınız buysa, böyle bir entegrasyon zaten sistem bizim de olsa X kişinin de olsa, sistemin sahibi olanlar tarafından yapılmalı. Sonuçta Türkiye, her ne kadar ithal savaş ürünleri kullansa da kendi yerli ürünleri de var. Bu nedenle özerk bir ağa sahip.
Yazılım ya da kaynak kodu, komple
bir platform olarak düşünürsek İHA'larda oldukça işimize yaradı. Bu sistemlerin yerli olarak üretilmesi, kalan kısmı başlattı. Şansımıza, zamanında o ürünlere parça tedariği sağlayan ülkelerle ilişkilerimizin iyi olması da cabası oldu.
Ancak bir HSS ya da bir savaş uçağında, kilit noktalar genellikle tasarımda biter. Aviyonik sistemler, itki sistemleri kontrol sistemleri, radar ve taşıyıcı sistemleri... Üstelik burada İHA'larda olduğu gibi şanslı da değiliz. Yani ister TUSAŞ, ister Baykar olsun, Ukrayna gibi bir motor tedarikçisi avantajları var. Ancak MMU ya da HSS için böyle bir ülke yok. Olan ülkelerle ilişkilerimiz iyi değil.
Şu an savunma sanayinin geldiği durumu görünce, acaba bu para iki sisteme de verilmeyip yerli sistemleri desteklemek için kullanılamaz mıydı diye düşünüyorum. Biliyorsunuz bizim Aksungur adında bir İHA'mız var ve bu arkadaş 60 saate yakın hatta daha fazla havada kalabiliyor. Yerli AESA radarları ile birer mini AWACS'a dönüşebilir bu platformlar. Bu tarz İHA'lar ile koordineli çalışan HSS'ler noktasında örnek olabilirdik.Tabii ki İHA'lar da füzelere ya da jet uçaklarına karşı korumasız olabiliyor ancak yine de günlük devriye yada konsept olarak ortaya çıkacaktır. Ben böyle bir sistem üzerine çalışıldığını düşünüyorum ve hatta bir şeyler ortaya çıkmıştır belki.
Bu konuda farklı tartışmalar döndü ancak mevcut durumda benim görüşüm, MMU'ya benzer. Yerli herhangi bir sisteme harcanacak para, katlanarak başka bir ithal sisteme ayrılmamalı. Hisar ve Bora sistemlerinin geleceğini çok merak ediyorum.