Boeing 747'nin Bombeli Tasarımının Sebebi Nedir?

Doğru Cevap Nedir?


  • Oy verenlerin toplamı
    51
747, temelde kargo amaçlı planlanan bir uçak değildi.
Yok orada tam açıklayıcı olmamışım. Demek istediğim 747'nin ilk yapılma amacı değil, daha öncesindeki bir kargo uçağı projesinden tasarımının alınıp yolcu uçağı olarak farklı şekilde geliştirilmesi. İlk askeri projenin farklı bir adı vardı da aklıma gelmedi şimdi ana projenin adını araştırıp buna ekleme yapayım.

@SpeedeyE İşte ben de diyorum ki tüm modeller 747 versiyonu. Bu aerodinamik verimliliği değiştiren şey o bölümün uzunluğu değil, direkt olarak havayı kesme yüzeyi. Yani tüm modellerin üst katı bombeli tasarım olduğu için uzunluğu ve kapasitesinden bağımsız aerodinamik yüzey farkı olmadığı için bunun verimliliğini farklı versiyonlardan anlayamazsın.

@Jira Yolcu için geliştirilen 747'den önce tasarımın esinlendiği kargo uçağı projesi CX-HLS. O proje daha sonra farklı çalışmalarla C-5'e evrilmiş. Fakat ilk çalışmalarda C-5'in aksine ön tarafta o bombeli tasarım, C-5'teki gibi gövde üstü kokpit mevcut. Aslında konu hatırladığımdan biraz daha farklıymış. Biraz yanlış hatırlıyormuşum.

Screenshot_22.png
 
Son düzenleme:
Arkadaşlar bu soru aslında çok kolay. Her şıkkı okuduğunuzda ve etraflıca düşündüğünüzde hepsinin olabilme ihtimali var gibi geliyor, çünkü ben soruyu çok harmanladım. Konuyla ilgisi olmayan 747-4 resmini koydum ve sizi tabiri caizse kekledim biraz :D Benim de zevk aldığım kısım burası, beyin yakmak. :D

@Yararsız Üye 747, temelde kargo amaçlı planlanan bir uçak değildi. Büyük şirketlerin isteği üzerine Boeing tek seferde maksimum yolcuyu taşıyabilmek amaçlı bu uçağı geliştirdi ve ortaya da 747-100 çıktı. Yapısı nedeniyle kargo için de çok uygun bir uçaktı ve yıllar sonra mühendisler yeni versiyonlarında kargoya çevirebilmek için farklı mühendisliklere girişti.

Bunları öğrendikten sonra şıklardan ilerleyelim.

A- Neden olamaz? 747'in ilk versiyonlarında 2. katta yolcu taşınmadı. Sadece kokpit ve mürettebat için yer vardı. Zaten kısa bombeden ve pencere azlığından bunu anlayabilirsiniz. Bu kafa karıştırma amaçlı bir şıktı, tuzağa düşenler oldu. :)

B- Neden olamaz? Temel amaç bu değil. Uçağın burnuna dikkat ederseniz yolcu pencereli neredeyse burnun başına kadar ilerlemiş. Kokpiti oraya koysaydı Boeing birçok koltuktan feragat edecekti. Bu da Pan Am gibi şirketlerin işine gelmeyecekti.

D- Neden olamaz? Evet, bu bir şart ancak 777, 350 gibi uçaklarda da 2. kat olmamasına rağmen birçok mürettebat dinlenme alanı mevcut. 2. katı tabii ki Boeing pilot ve mürettebatı çok sevdiğinden ve düşündüğünden atmadı. :)

E- Neden olamaz? Dediğim gibi, bu uçağın temel amacı ''büyük bir yolcu uçağı'' olmaktı. Kargo düşünülmüyordu ve zaten ilk versiyonlarında 747 kargo versiyonlarında olan mühendislik söz konusu değildi. İlerleyen süreçte uçak tutunca Boeing, biz bundan kargo olarak da ekmek yeriz dedi ve kargoları geliştirildi. :)

F- Neden olamaz? En balon şık. İyi ki kimse seçmemiş. :D Yolcu uçaklarında verim ve mühendislik tasarımın her zaman önündedir.

Gelelim doğru cevaba, C'ye. Boeing'in bombeli yapmasının tek sebebi alan kuralına uyarak, aerodinamik olarak daha verimli bir uçak yapma isteğidir. Bari bombeli yaptık, 1.5 kat yapalım da burayı da kokpit ve mürettebata ayrılalım demiştir. İlerleyen versiyonlarında ticari düşünerek ''e uzatalım burayı o zaman, daha çok kargo, daha çok yolcu, daha çok para'' demişlerdir.

Alan kuralını açıklayacak olursak Mach 0.75 ve 1.2 arasında seyahat eden uçaklar için önemli bir aerodinamik konusudur. Hava akışının yerel hızı, akışın uçak gövdesi ve kanatları çevresinde hızlandığı bölgelerde ses hızına ulaşabilir. Bu durum uçaktan uçağa değişir. Ses hızında akış gerçekleşen noktalarında oluşan şok dalgaları, dalga sürüklemesi adı verilen sürtünmede ani bir artışa neden olabilir. Bu şok dalgalarının sayısını ve gücünü azaltmak için, aerodinamik şeklin kesit alanı mümkün olduğunca yumuşak şekilde değişmelidir.

@Yararsız Üye'u kekleyemedim, cevabını değiştirerek gönüllere taht kurdu. :D @Mithat Berhan Yoğun yanıtlamalara kanmayarak cevabında sadık kaldı. :)

@200749 @UBerk @Frik @Jang Geum'un Danji Yemeği @nikoplotis @Silinen üye @Eren kaynar Doğru cevapları veren diğer arkadaşlar, tebrikler :)
Bundan sonra sorularınız da daha gözü açık olacağım. :)
 
Son düzenleme:
Aerodinamik şıkkını elemek mantıklı geliyor bana.
Hayır, düşüncen yanlış. Neden yanlış? Aerodinamik verim kağıt üzerinde bu şekilde gösterilmez. Aslında gösterilir (mesela düzgün aerodinamik sayesinde drag azaltılarak tüketilen yakıtın azaltılması, motor veriminin maksimuma çıkarılması vs.) ama 2 +2 = 4 şeklinde gösterilemez. Attığın tablo tamamen versiyonlar arasındaki gözle görülen teknik veriler :)

Tüm 747'ler olayın aerodinamik kısmında (alan kuralı) eş tarafta. Uzatılan bombe, büyütülen motorlar, büyütülen kanat açıklığı ve gövde vs. farklı olaylar :)
 
Son düzenleme:
@Jang Geum'un Danji Yemeği Kanat konfigürasyonu deniyor ona. Yine uçak proje/tasarım aşamasındayken ''amaca'' göre belirlenen bir seçimdir. Dihedral üzerinde gidelim. Kanatların yatay düzleme yaptığı açıya denir. Dihedral açısına göre uçağın aerodinamiği, manevra ve istikrar kabiliyeti artar ya da azalır. Mesela savaş uçaklarında genelde negatif dihedral kullanılır. Bu yapıda uçağın istikrarı düşer ancak manevra kabiliyeti artar. Düşen stabilite ve istikrar da modern aviyonikler ve fly-by-wire gibi sistemlerle bilgisayarlar tarafından düzeltilmeye çalışılır, pilota zorluk çıkarmamaya çalışır.

Pozitif dihedral ise genelde sivil uçaklarda (istisnaları çok var) kullanılıyor. Sivil uçaklarda manevra kabiliyetinden çok istikrar önemlidir. Örnek olarak 737'nin kanadını incele.

Açı verilmeyen kanatlar da var. Bunlar da low wing, mid wing, high wing olarak geçer. Bunların dışında hiç abartmadan söylüyorum, binlerce kanat çeşidi var. Ama günümüzde kullanılan en ünlüleri bu şekilde. Aşağıya ünlülerini içeren bir görsel bırakayım, incele.

75e297c7a75bfdfffd9f69aaeb37f3d6.jpg



F-4'ün kanatları da Polihedral olarak geçer. Hem pozitif hem negatif yüzeylerden oluşur.

Turkish Air Force McDonnell-Douglas F-4E Phantom II 2020 ...
 

Geri
Yukarı