Türkiye'de benzer büyüklükteki birçok sanayi atılımı senelerdir devlet desteğiyle başlar. Türkiye, bir şirketin kendi kendine böyle bir girişimi başlatabilecek ekonomik olgunluğuna ve yatırımcı güvenine sahip değil, henüz.
TOGG'un daha küçük versiyonları Teknopark'larda, üniversitelerin araştırma labratuvarlarında ve yine TOGG'un da doğduğu Bilişim Vadisi'nde hayat bulup çalışıyor. Devlet, TOGG'a verdiği destek - hibe gibi buradaki büyüklü küçüklü şirketlere de hibe ve destek veriyor. Günümüzde Türkiye'deki birçok girişim bu sayede hayat buluyor. Yani neyin kavgasını verdiğinizi anlamadım. Gemlik'te yapılan fabrika ve ortaya konulan vizyon - plan ele alındığında, yapılan yatırım ve hibeler mantıklı duruyor.
Bilmiyorum buradan kaç kişi haberdardı ancak belirteyim, geçtiğimiz hafta İstanbul'da SAHA EXPO vardı ve içinde de büyük küçük pek çok üreteci ya da tedarikçi, özellikle savunma sanayi üzerine ürünlerini tanıttı. Birçok firmanın ortak özelliği ise başlangıçlarının devlet desteğiyle olması. Özellikle de küçük, girişim üzerine kurulmuş firmaların. Firmalar devlet desteğiyle çalışmaya başlıyor ve ürün geliştirdikçe yeni yatırımcılar bulup özelleşiyorlar. Ya da ürünlerini satıp gelişmeye devam ediyorlar.
Bunu birilerinin savunuculuğunu yapmak için söylemiyorum. Ancak Türkiye'de işler böyle büyüp gelişiyor. Eğer TOGG'a yapılan hibeye karşıysak, tüm Teknopark'ları ve üniversite Teknopark'larını kapatmamız lazım. Çünkü onlar da yukarıda bahsettiğim gibi devlet desteği ile hayat buluyor.
Türkiye gibi sanayi trenini sonradan yakalamış birçok ülkede yatırımlar ve girişimler bu şekilde hayat bulur. Burada eleştirilmesi gereken verilen hibe miktarından çok denetimdir. İster TOGG olsun ister Teknopark'taki herhangi küçük bir girişim, verilen hibeler şeffaflık ve titizlikle denetlenmeli, girişimlerin ortaya ürün çıkarması sağlanmalıdır.