Havacılık tarihinin büyük kazalarından: THY 981 sefer sayılı uçuş

Pavren

Femtopat
Katılım
3 Ocak 2023
Mesajlar
73
Daha fazla  
Cinsiyet
Erkek
UÇUŞ BİLGİSİ

Türk Hava Yolları Uçuş 981,
3 Mart 1974 tarihinde Türk Hava Yollarına ait McDonnell Douglas DC-10 model yolcu uçağının Paris-Londra seferini yaparken düşmesi sonucu 13'ü mürettebat 333'ü yolcu 346 kişinin ölümüyle sonuçlanan uçuş. Bu olay havacılık tarihinin dördüncü büyük kazasıdır. Uçak Ermenonville ormanına düşmüştür.

UÇAĞIN DÜŞME SEBEBİ

Uçak, kargo kapısındaki tasarım hatası sonucu kargo kapısının patlaması ile düşmüştür. Uçak yaklaşık 430 knot yani saatte 800 km hızla düşmüştür.

OLAYLAR SONRASI

Yapılan incelemede kazaya uçağın arka bagaj kapısındaki yapım hatasının neden olduğu belirtilmiştir. Uçağın yapımcısı Amerikan Douglas firması hatayı kabul ederek, tüm DC-10 tipi uçaklarını kontrole almıştır.

Bu kazadan 2 yıl önce ABD Windsor'da American Airlines'a ait uçak da aynı sebepten büyük bir facia atlatmıştır. O dönemde Amerikan uçuş güvenliği yetkilileri DC-10 uçağının kargo kapağındaki sorunu tespit etmiş ve ilgili birimlere bildirmiştir. Ancak Uçak firması THY'ye ait DC-10 uçağının kargo kapağı yenilenememiştir. Kazazede yakınları bu facianın sorumlusu olarak Amerikan Douglas firmasını göstermişlerdir.


EK BİLGİLER

DC-10'lar henüz tasarım aşamasındayken McDonnell Douglas, sipariş almaya başladı. McDonnell Douglas, aldığı siparişleri yetiştiremeyeceğini anlayınca bazı kararlar aldı. Uçaklar aceleyle üretilmişti, bazı testleri tamamlanmamıştı ve tasarımında bazı mühendislik hataları vardı (kargo kapıları). Fakat McDonnell Douglas'ın bunların üzerinde düşünecek vakti yoktu.

Bu mühendislik/tasarım hatası şöyle anlatılmaktadır:

Çoğu yolcu uçağının kargo kapıları adeta bir tıpa gibi çalışıyordu. Kapılar içe doğru açılıyordu. Bu kapılar kapandıktan sonra uçuş sırasında oluşan basınçla iyice yerine yerleşiyordu. Ama DC-10’larda bu kapı dışarıya doğru açılıyordu. Kapıların dışarıya doğru açılması demek, bu kapılar için özel bir kilit mekanizmasının geliştirilmesi demekti. Bunun nedeni ise kapı üzerinde yüksek basınçlarda sürekli bir güç olacak olmasıydı. DC-10’ların kapıları bir düğme yardımıyla kapanıyordu. Düğmeye basıldığında sistem kilitlerin bağlı olduğu tork tüpünü döndürüyordu. Sistemde dört adet kilit vardı, düğmeye basıldıktan sonra her kilit uygun kilit yatağına sıkıca bağlanıyordu. Ekstra olarak ise iyice güvenlik sağlamak açısından kumanda kolu operatör tarafından indirilerek ayrı bir kilit pimi her kilidin üzerine gelecek biçimde kapanırdı. Bu son kilitlemede eğer herhangi bir takılma olursa, kapının tam kapanmadığı anlaşılırdı. Bunlara ek olarak bu kilit sistemi çok hassastı. Kapı zorlanarak kapatıldığında zarar görüyordu ve kimse farkına varamıyordu. Daha dramatiği, kilit kırılmış olsa bile, kokpitte kapı kapalı olarak gözüküyordu.


McDonnell_Douglas_DC-10-10%2C_Turkish_Airlines_AN1815013.jpg

TC-JAV kuyruk numaralı düşen uçağın 1973 yılında Londra - Heathrow havalimanındaki bir fotoğrafı

800px-St%C3%A8le_du_crash_a%C3%A9rien_de_1974_%28parcelle_144%29.jpg

Kaza kurbanlarının anısına yapılan anıt - Ermenonville Ormanı


SON


McDonnell Douglas keşke böyle bir karar vermeseydi. DC-10 modelinin başından beri hatalı olması bir sürü kazanın resmen geliyorum demesine neden oldu.

13'ü mürettebat 333'ü yolcu olmak üzere ölen 346 kişinin anısına...

Kaynaklar: Türk Hava Yolları'nın 981 sefer sayılı uçuşu - Vikipedi
Mühendislik Hatası Şirketi Batırdı: MCDONNELL DOUGLAS
 
Son düzenleme:
Bu kısım yanlış olmuş
Yanlış kısım neresi anlamadım.

Ek olarak kargo kapısını kapatan görevlinin göçmen olduğu ve İngilizce bilmediği için kapıyı kapatamadı diye biliyorum
 
Son düzenleme:
Yanlış kısım neresi anlamadım.

Ek olarak kargo kapısını kapatan görevlinin göçmen olduğu ve İngilizce bilmediği için kapıyı kapatamadı diye biliyorum.

Sadece yük kapısının düşük basınç yüzünden patladığını belirtirsek yanlış olur, zira altta belirtsem de yine de düzenlemek istedim bilgi karmaşasına sebep olmamak için.
 
Yanlış kısım neresi anlamadım.

Kazanın sebebi, Douglas şirketinin hatallı olarka tasarladığı kargo kapası kilit mekanizması. Kargo kapısı, yer kazanmak için içe açılır değil dışa açılır şekilde yapılmış. Uçak kapıları içeriye doğru açılır zira bu, kapının uçuş anında açılmasını neredeyse imkansız hale getirir.

Aynı durum kargo kapılarında da mevcut. Nasıl kargo kapısı içeriye doğru açıldığında, uçuş esnasında basınçtan dolayı yuvasına daha sağlam oturuyorsa, dışa doğru açılan kapılarda da uçuş anında basınç nedeniyle kilit mekanizmasına binen yük kat ve kat artıyor.

DC10'daki kargo kapısı ve kilidi tasarımı, uçağı erkenden yetiştirebilmek adına üstünkörü tasarlanmış. Yer teknikeri direkt olarak kilit mekanizmasını göremediğinden, kapı üzerinde bir kilit indikatörü bulunuyor. Yapılan incelemeler sonucu, eğer kargo kapısı koluna yeteri miktarda kuvvet uygulanırsa, kilitler aktif olmasa bile kilit indikatörü aktif olabiliyor.

O gün ilgili kargo kapısında operasyon yapan çalışan da, kapıyı ilk etapta kapatamadığını, ancak kapı koluna ayağıyla bastırınca kilitleyebildiğini söylemiş.

Ek olarak kargo kapısını kapatan görevlinin göçmen olduğu ve İngilizce bilmediği için kapıyı kapatamadı diye biliyorum

Bu da hurafe, benzer nedenle aynı uçağın başka kazaları da oldu.
 
Kazanın sebebi, Douglas şirketinin hatallı olarka tasarladığı kargo kapası kilit mekanizması. Kargo kapısı, yer kazanmak için içe açılır değil dışa açılır şekilde yapılmış. Uçak kapıları içeriye doğru açılır zira bu, kapının uçuş anında açılmasını neredeyse imkansız hale getirir.

Aynı durum kargo kapılarında da mevcut. Nasıl kargo kapısı içeriye doğru açıldığında, uçuş esnasında basınçtan dolayı yuvasına daha sağlam oturuyorsa, dışa doğru açılan kapılarda da uçuş anında basınç nedeniyle kilit mekanizmasına binen yük kat ve kat artıyor.

DC10'daki kargo kapısı ve kilidi tasarımı, uçağı erkenden yetiştirebilmek adına üstünkörü tasarlanmış. Yer teknikeri direkt olarak kilit mekanizmasını göremediğinden, kapı üzerinde bir kilit indikatörü bulunuyor. Yapılan incelemeler sonucu, eğer kargo kapısı koluna yeteri miktarda kuvvet uygulanırsa, kilitler aktif olmasa bile kilit indikatörü aktif olabiliyor.

O gün ilgili kargo kapısında operasyon yapan çalışan da, kapıyı ilk etapta kapatamadığını, ancak kapı koluna ayağıyla bastırınca kilitleyebildiğini söylemiş.



Bu da hurafe, benzer nedenle aynı uçağın başka kazaları da oldu.
Mühendislik hatasının kargo kapısının kilit mekanizmasında olduğunu "Ek Bilgiler" kısmında yazmıştım fakat sizin de anlatmanız iyi oldu.
 

Geri
Yukarı