Latin alfabesine geçmemiz gerçekten doğru muydu?

Buna da Rusya'dan verebiliriz. Veya balkanlardaki bazı ülkelerden. Oralarda da kiril alfabesi kullanıyor. Onlarında Arap alfabesinden Latin'e geçerkenki kadar farklı olmasa da yeni bir alfabe öğrenmeleri gerekiyor. Hadi Doğu asyadakilerin çok ihtiyacı olmayabiliyor ama Avrupa'nın içerisinde bulunan bu devletlerin ihtiyacı illaki olacaktır.
Zaten hepsi normal alfabeyi de biliyor. Bizde arap alfabesi kullanılsa kuvvetli ihtimal biz de latin alfabesini biliyor olurduk.
 
Buna da Rusya'dan verebiliriz. Veya balkanlardaki bazı ülkelerden. Oralarda da kiril alfabesi kullanıyor. Onlarında Arap alfabesinden Latin'e geçerkenki kadar farklı olmasa da yeni bir alfabe öğrenmeleri gerekiyor. Hadi Doğu asyadakilerin çok ihtiyacı olmayabiliyor ama Avrupa'nın içerisinde bulunan bu devletlerin ihtiyacı illaki olacaktır.
Birkaç ülke hariç Latin alfabesi kullanılıyor Balkanlarda. Kiril alfabesinin kullanılma sebebi de Rusların bıraktığı izler. Latin alfabesiyle onlarca dil öğrenilebilirken diğer alfabelerde bu çok kısıtlı kalıyor.
 
Dil canlı ve gelişen bir şey. Normalde dillerde iyi-kötü gibi bir şeyi belirlemek zor, çünkü hepsinin yapısı farklı. Ama bir dile iyi-kötü demek için dilin öğrenme kolaylığına, başka dilleri ne kadar öğrenmeni kolaylaştırdığına ve anlaşılabilirliğine bakabiliriz. Arapça kökeni çok eskiye dayanan bir dil, ve Arap alfabesi de Türkçe'deki seslerde birçok belirsizliğe yol açıyordu çünkü adı üstünde Arapça alfabesi, Türkçe için geliştirilmiş bir şey değil. Zaten o dönemde okuma-yazma oranları da fazlasıyla düşüktü.
Şu an modern Türkçe gerek alfabesi olsun, gerek dilin kendisi olsun gayet çok güzel bir dil, hem de Latin alfabesi sayesinde başka yabancı dilleri öğrenirken işim çok daha kolay oluyor. İnsanlar neden hâlâ bunu tartışıyor anlamış değilim.

Benliğimizi değiştirmemizin böyle bir nedenden olduğu beni tatmin etmiyor. Hani eski Türkler Araplarla etkileşime girdikten sonra asimile oldular deniyor, bu konu da çok eleştiriliyor ya. Aynı şekil batının kullandığı bir alfabeye geçtiğimizde niye eleştirilmiyor? Hani eskiden benliğimizi değiştirmek yanlıştı da şimdi doğru mu oldu?
 
Bu kafayla devam... Yeterli argüman sunamıyorsanız Arap'ın, onun bunun diye mahalle ağzı ve desteksiz atmalarınızı bir yana bırakın.

Nedir bu Arap hayranlığı anlamış değilim. Gayet mantıklı bir noktaya değinmiş arkadaş. Araplar neyde ileride Allah aşkına? Tüm ilerlemeler Latin alfabesinin kullanıldığı batıda. Tabii ki Latin alfabesi kullanacağız. Çağı yakalamak için uygun alfabe Latin alfabesi.
 
Bu konudaki esas mesele Türkiye'yi Doğudan uzaklaştırıp Batı medeniyetine yaklaştırmak, batı kamoyunda Türklerin cahil bir toplum olmadığını Araplardan ayrı bir millet olduğunu ortaya koymak(Hala çoğu ülke Türkiye'de develerin gezdiğini düşünür başaramadık..) ve Türk dilleri arasında bir ortak köprü kurmaktı. Bunun yanı sıra ek sebepler vardı. Bu sebeplere çözüm buşunabilirdi örneğin bir sözcük birden fazla şekilde okunabiliyordu bu da kelimeleri cümleye göre yorumlamayı ortaya çıkartıyordu. Latin alfabesine geçilme süreci çok daha erkene tanzimatçılara kadar dayanıyor. Dilde sadeleştirme çabaları filan da yapıldı. Hatta örnek bir metin çevirim de bulunmakta. 1923 dönemli basımın alfabeleri öyle karışık ki 1600'lerin çevirilerini yapan bana dahi karmaşık geldi. Bu konuda dönem dönem çeşitli çalışmalar yapıldı ama uygun bir zaman bulunamadı.
Alfabe değişimi için Atatürk bir heyet belirledi. Heyet tarafından alfabe değiştirmek için 5 yıla ihtiyaç olduğu belirlendi.

- Demek beş yıl düşündünüz?
- Evet
- Üç ay, dedi. Üç ay içinde ya uygulayabiliriz, yahut hiç uygulamayız. (Cahit Kayra'nın eserinden alıntı.)

Dil inkılabı diğer inkılapların temeli gibiydi. Ancak süresi gerçekten aşırı kısaydı. Bunun sebebi de bazı kişilerin din elden gidiyor söylemlerini çıkartmalarına izin vermemek çabucak halledip düzeni sağlamaktı. Dönem zaten aşırı karışık bir yandan devlet kurulmaya çalışılıyor diğer yandan isyanlar sorunlar para sıkıntısı ekonomik krizi öncesi dönem. O yüzden elden geldiğince en kısa sürede yapılmasını istedi. Uluslararası ölçü birimlerine vs geçilmesi de bu sayede kolaylaştırıldı.
 
Son düzenleme:
Nedir bu Arap hayranlığı anlamış değilim. Gayet mantıklı bir noktaya değinmiş arkadaş. Araplar neyde ileride Allah aşkına? Tüm ilerlemeler Latin alfabesinin kullanıldığı batıda. Tabii ki Latin alfabesi kullanacağız. Çağı yakalamak için uygun alfabe Latin alfabesi.
Çinliler, Hintliler, Japonlar, Koreliler, Taylandlılar, Ruslar Latin kullanmıyor. Alfabe gelişmişliği simgelemiyor. Hondurasta da latin alfabesi kullanılıyor mesela. Orası gelişmiş mi? Bırakın lütfen şu ırkçılığı 🤦
 
Ben alfabenin Batılılaşmak için değiştirildiğini, başka geçerli bir neden olmadığını düşünüyorum. Bu kadar uzun süre kullandığımız bir alfabeyi sırf adı "Arap" diye değiştirmek doğru olmaz. Zor olduğu için falan deniyor genelde ama ben bunu doğru bulmuyorum. Eğer zor diye alfabe değiştirilseydi Çinliler, Hintler, Japonlar da değiştirirdi.
Sadece şu videoyu bırakıyorum:
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
Umarım "B... yiyen adamı mı dinleyeceğim?" demezsiniz.

Bahsettiğiniz ülkelerde adamların kullandığı alfabe, kendi ihtiyaçlarını karşıladığından değiştirme ihtiyacı duymamışlar demek ki. Biz ise 3 tane ses içeren bir alfabeyle 8 tane sesi ifade etmeye çalışıyorduk. Bilmem anlatabildim mi? :)

Ayrıca Arap alfabesinin Türkçe için yeterli olmadığı, Harf Devrimi yapılmadan önce zaten biliniyordu ve bununla ilgili çalışmalar da yapılmıştır (ör: Enveri Harfler). Hatta Osmanlı döneminde Latin harfleriyle çıkartılan gazete denemeleri de olmuştur. Yani ortada ırkçılık falan da yok.

Bir de yanlış bir anlaşılma var, biz saf bir Latin alfabesi kullanmıyoruz. Alfabeye "ç, ğ, ı, ş" gibi harfleri sonradan ekledik, alfabede var olan "q, w, x" gibi harfleri ise çıkardık.

Ayrıca bakınız:
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
 
Son düzenleme:
Benliğimizi değiştirmemizin böyle bir nedenden olduğu beni tatmin etmiyor. Hani eski Türkler Araplarla etkileşime girdikten sonra asimile oldular deniyor, bu konu da çok eleştiriliyor ya. Aynı şekil batının kullandığı bir alfabeye geçtiğimizde niye eleştirilmiyor? Hani eskiden benliğimizi değiştirmek yanlıştı da şimdi doğru mu oldu?

Mesele eski benliğimizi tartışmaksa ben Arap alfabesini değiştirmekten ziyade neden Göktürk alfabesini modernleştirmedik diye sorardım.
Neden batı ülkelerinin kullandığı alfabeye geçtiğimize geçersek, bence gayet mantıklı bir karardı çünkü dediğim gibi şu an aynı anda hem İngilizce hem Fransızca öğrenmeye uğraşıp sınıftaki Araplar kadar zorluk yaşamıyorsam bunun bir sebebi de dilimin Latin alfabesi kullanması. İkincisi de artık modernleşen ve bilimde ilerleyen ülkelerin birçoğu Latin alfabesi kullanıyordu, zaten Türkçe de Fransızca'dan bolca etkilenen bir dil. Sıfırdan bir alfabe icat etmek yerine artık birçok ülkenin kullandığı Latin alfabesini kendi diline uyarlamak daha mantıklı.
 
Sadece şu videoyu bırakıyorum:
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
Umarım "B... yiyen adamı mı dinleyeceğim?" demezsiniz.

Bahsettiğiniz ülkelerde adamların kullandığı alfabe, kendi ihtiyaçlarını karşıladığından değiştirme ihtiyacı duymamışlar demek ki. Biz ise 3 tane ses içeren bir alfabeyle 8 tane sesi ifade etmeye çalışıyorduk. Bilmem anlatabildim mi? :)

Ayrıca Arap alfabesinin Türkçe için yeterli olmadığı, Harf Devrimi yapılmadan önce zaten biliniyordu ve bununla ilgili çalışmalar da yapılmıştır (ör: Enveri Harfler). Hatta Osmanlı döneminde Latin harfleriyle çıkartılan gazete denemeleri de olmuştur. Yani ortada ırkçılık falan da yok.

Ayrıca bakınız:
Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
Ben de bunu anlatmaya çalışmıştım. Dio'nun videosu da olayı çok iyi ve detaylı bir şekilde açıklıyor.
 

Geri
Yukarı