Bir de sunu ekleyeyim ben, direkt basliga cevap verecegim.
- Bir kere tum dinler benziyor, cok ortak patern var. Buradan puan kaybediyorlar. Cunku hem cok benzesiyorlar hem de diger hepsi uydurma ben gercegim diyorlar.
- Kotuluk problemi. Eger tanri varsa ve iyiyse neden kotuluk var. ( basitce ). Bu probleme cozum onerisi olarak "sinav" ortaya atiliyor. (bkz bir sonraki madde )
- Her seyi olmadan bilecek olanin sinava ihtiyac duymasi paradoksu. Bu cok klişe bir elestiri ama cidden buna 21.yy da hala adam gibi cevap verebilen dindar yok.
- Adaletsizlik. Bu kotuluk problemi ile ortusse de, gunumuzun en populer dinlerinde dahi kadin-erkek arasi cok temel adaletsizlikler var. ( Yazili metinlerde )
- Son madde dinlerle degil, uygulanislariyla ilintili. Dinler insan oldurmeyi cok kabullenebilir seviyeye indirgiyor. Soyledigime kizmayin ama, her sene ayni gun Arapca sozler soylerek hayvanlarin bogazini kesiyor ve bunu cok normal karsiliyorsunuz degil mi? Dinler iste bunu normallestiren. Elbette bunu kotu bir amac icin yapmiyorsunuz ama, her kafa kesen de bunu iyi bir amac icin yapmiyor. Cihat, hacli seferleri vs gibi zorda kaldiginda insan/hayvan oldurmeyi inanilmaz legitimize ediyor dinler.
Buraya kadar olan maddeler teizm karsiti argumanlar aslinda. Deizmin aslinda en temel problemi kanit olmamasi. Evren disinda bir varligin neden oldugunu bilmedigimiz bir sekilde ve hic bir kanit birakmaksizin, ya da bizim goremedigimiz kanitlarla, evreni var etmesi. Buna inanmanin pratikte bize hic bir katki sunmuyor olusu, manevi tatmin disinda.
Ben deizmi hep bir gecici durum olarak dusunmusumdur. Kimse olene kadar deist olamaz. Ya agnostik/ateist ikilisine kayar ya da daha inancli bir teist olur.