Linux neden Windows'dan daha iyi?

Giriş
Merhaba. Bu makalemde Linux'un neden Windows'tan daha iyi olduğunu detaylı bir şekilde açıklayacağım. Eğer yanlış bilgi verirsem düzeltebilirsiniz. Yazımı düzenleyeceğim.

1. Paket Yöneticileri
Bu muhabbeti zaten her Linux ile ilgili konuda duyuyorsunuzdur, ve bu o kadar önemli bir konu ki. Çok uzun süre Linux kullandığınızda farkediyorsunuz paket yöneticilerinin ne kadar büyük önem taşıdığını. Mesela bir Linux kullanıcısı bilgisayarını açtı ve program indirecek, yapması gereken şey çok basit. Telefonlardaki gibi herhangi bir paket yöneticisine giriyor, yüklemek istediği uygulamayı yüklüyor ve çalıştırıyor. Eğer grafik arayüzle de yapmak istemiyorsanız hemen terminale geliyorsunuz ve çok basit bir komut yeterli oluyor:
Kod:
sudo dnf install vlc (işletim sistemine göre değişebilir)
Bu kadar. Windows'ta ise çok farklı. Tarayıcınıza giriyorsunuz, uygulamanızın sitesini buluyorsunuz, doğru indirme bağlantısını buluyorsunuz, platform seçiyorsunuz, setup iniyor ve setupı çalıştırıyorsunuz, bazen setupda reklamlar çıkıyor reddediyorsunuz veya kabul ediyorsunuz, ve program kurulmuş oluyor. Sizce bu mu daha mantıklı, yoksa sadece bir yükle butonuna basmak mı? Bazıları Windows'ta da paket yöneticisi var: MS Store diyecek, ama MS Store bunun yanından bile geçemez çünkü Linux'un paket yöneticileri 90'lı yıllardan beri var, ayrıca MS Store mağazası Linux'inki kadar geniş değil.

2. Kişiselleştirme
Linux'un Windows'tan daha iyi olmasının 2. sebebi: kişiselleştirme. Bu da aynı şekilde, her yazıda görüyorsunuzdur. Windows'u açtığınızda özelleştirebileceğiniz şeyler çok kısıtlı, üçüncü parti uygulamaları dahil. Ama Linux'ta iş öyle değil. Linux'ta birçok masaüstü ortamı var, ve bu masaüstü ortamlarını da kişiselleştirebiliyoruz. Mesela KDE masaüstü ortamını seçtiğinizde A'dan Z'ye en ucundan en dibine kadar her şeyi kişiselleştirebiliyorsunuz. Mesela:
1687456354663.png
1687456394944.png
Yazılıma özel temayı kişiselleştirebiliyorsunuz, ya da her şeyi aşıp tamamen kendi kişiselleştirmenizi yapabiliyorsunuz.

3. Yazılım Çeşitliliği
Linux'u Windows'dan daha iyi yapan 3. özellik ise yazılım çeşitliliği. Anlamadıysanız örnek vereyim, Windows'ta bir tane dosya yöneticisi var: Windows Explorer. Ama Linux kullanıyorsanız hangi dosya yöneticisi hoşunuza gidiyorsa onu kullanabilirsiniz (Thunar, Dolphin, Nemo vs.). Başka bir örnek, mesela PDF okuyucusu indireceksiniz, birçok yazılım var. Windows'da bunlar daha sınırlı ve az.

4. Ücretsiz
Linux tamamen ücretsiz bir yazılım. Windows'ta aşırı para vermeniz gerekiyor. O saglamlisans, KMS gibi yollar yasal değil.

5. Özgür Yazılım
Linux özgür bir yazılım olduğundan dolayı hataları çok çabuk çözebiliyorlar, Windows'ta böyle değil. Ayrıca Windows'ta hatanın ne olduğunu bulmak aşırı zor. Size bir rapor veriliyor sizin onu geliştiricilerle paylaşmanız gerekiyor. Kendiniz kolay kolay anlayamıyorsunuz hatayı. Gönderdiniz raporu diyelim; ilk başta geliştiricilerin bu raporu bir hata olarak kabul etmesi lazım. Linux'ta bir hata bulduğunuzda özgür yazılım ve açık kaynak olduğu için çok çabuk bulunabiliyor. Ve insanlar bu hatayı çabucak çözüp diğer kullanıcılarla paylaşabiliyor.

6. Performans
Mesela Windows'ta bir işlem yapacaksınız ve sisteminiz düşük. İşlem yapması çok uzun sürüyor. Ama Linux'ta o kadar çok dağıtım var ki en iyi performans vereni seçebiliyosunuz. Boşta 300 MB RAM kullanan dağıtımlar bile var. Makinenizin eski olmasına da gerek yok. Eğer iyi bir bilgisayarınız varsa Linux kurarak Windows'tan yine daha çok performans alabilirsiniz.

7. Güvenlik
Windows'ta arkaplanda ne çalıştığı belli değil. Hiç farkında olmadan bilgileriniz alınabiliyor. Hatta Windows kurulumunda size soruyor bunu paylaşmak ister misiniz konum cart curt... Linux bu konuda çok daha açık bir platform. Linux'ta çoğu yazılım özgür yazılım olduğu için arkaplanda ne yaptığını görebiliyorsunuz. Hatta Linux'ta telemetri yok. Telemetri olan dağıtımlar olsa bile varsayılan olarak kapalı olarak geliyor. Windows'ta soruyor: telemetrileri kapatalım mı diye ama çoğu insan bunu önemsemiyor, farkına varmıyor ve ileri ileri diyip geçiyor.

8. Terminal Kullanımı
Windows'tan Linux'a geçen birçok kişi bunu avantaj olarak görmüyor ama bu çok büyük bir avantaj. Tabii ki terminal kullanmak zorunda değilsiniz şu an Linux'ta her şeyin grafik arayüzü var ama terminal kullanmayı öğrendiğinizde her şeyi çok çok daha hızlı halledebiliyorsunuz. Ayrıca mesela Linux'ta bir uygulama çalıştırdığınızda hata veriyorsa terminaldeki bir kod log tutuyor ve programın neresinde hata olduğunu görebiliyorsunuz. Tabi Windows'ta bunun için 3. parti yazılımlar var Proccess Monitor gibi ama ne kadar güvenilir bilinmez.

Kapanış
Benim sayacağım nedenler bu kadardı. Bu tamamen tercih meselesi ama teorik olarak Linux Windows'tan daha iyi. Makalemi okuduğunuz için teşekkür ederim. Herkese iyi Sosyaller.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Prime'nin doğrudan bir karşılığı yok. MSHybrid orada sürekli Prime Render Offload gibi çalışıyor yani her zaman Intel ve NVIDIA ekranı paylaşıyorlar. Pil ve otomasyon avantajı var. Prime sadece X'de çalışıyor, Wayland'da doğrudan MUX'suz çıkış alamıyorsunuz.

Waylandda NVIDIA çok sorunlu çalışıyor zaten bilmem hiç denediniz mi? Şu Prime kodlarını girsem bile çok garip kasmalar yaşatıyordu.
 
Plundervolt ile data calindigini ilk defa duyuyorum. Linux optimize edildiginde Windows'tan daha iyi performans veriyor bu Phoronix'de defalarca kez karsilastirildi. Daglar kadar fark beklemeyin ama. Oyunlarin Linux'ta daha hizli calismasinin cevabi ise muamma su anda, zaten hepsi daha hizli calismiyor. Buyuk ihtimalle Linux'un Memory Subsystem'inin daha hizli olmasi sagliyordur bu durumu. Linux'un Windows'tan daha iyi olmasi sadece Linux'un Windows'tan daha hizli olmasi yuzunden degil tabii ki. Daha iyi oyun deneyimi isteniyorsa simdilik Windows secilmeli.
 
7. Güvenlik
Windows'ta arkaplanda ne çalıştığı belli değil. Hiç farkında olmadan bilgileriniz alınabiliyor. Hatta Windows kurulumunda size soruyor bunu paylaşmak ister misiniz konum cart curt... Linux bu konuda çok daha açık bir platform. Linux'ta çoğu yazılım özgür yazılım olduğu için arkaplanda ne yaptığını görebiliyorsunuz. Hatta Linux'ta telemetri yok. Telemetri olan dağıtımlar olsa bile varsayılan olarak kapalı olarak geliyor. Windows'ta soruyor: telemetrileri kapatalım mı diye ama çoğu insan bunu önemsemiyor, farkına varmıyor ve ileri ileri diyip geçiyor.
Mahremiyetle güvenlik aynı şey değil.
5. Özgür Yazılım
Linux özgür bir yazılım olduğundan dolayı hataları çok çabuk çözebiliyorlar, Windows'ta böyle değil. Ayrıca Windows'ta hatanın ne olduğunu bulmak aşırı zor. Size bir rapor veriliyor sizin onu geliştiricilerle paylaşmanız gerekiyor. Kendiniz kolay kolay anlayamıyorsunuz hatayı. Gönderdiniz raporu diyelim; ilk başta geliştiricilerin bu raporu bir hata olarak kabul etmesi lazım. Linux'ta bir hata bulduğunuzda özgür yazılım ve açık kaynak olduğu için çok çabuk bulunabiliyor. Ve insanlar bu hatayı çabucak çözüp diğer kullanıcılarla paylaşabiliyor.
GNU/Linux'ta daha fazla güvenlik açığı var.
 
Plundervolt ile data calindigini ilk defa duyuyorum.
Bazı Intel işlemcilerde undervolt yapıldığında işlemci üzerinden normalde ulaşılamaması gereken bellek bölgelerinden veri kaçırabilmek mümkün hale geliyor. Gerekli bellek bölgelerine ulaşarak anahtarlar vs. çalınabilir. Proof-of-concept kodları var. Daha çok yeni işlemcileri etkilediğini ve çoğünlukla dizüstü serilerini etkilediğini bilmekte fayda var.

 
Bazı Intel işlemcilerde undervolt yapıldığında işlemci üzerinden normalde ulaşılamaması gereken bellek bölgelerinden veri kaçırabilmek mümkün hale geliyor. Gerekli bellek bölgelerine ulaşarak anahtarlar vs. çalınabilir. Proof-of-concept kodları var. Daha çok yeni işlemcileri etkilediğini ve çoğünlukla dizüstü serilerini etkilediğini bilmekte fayda var.


Cok dusuk bir ihtimal bu. Islemcinin stabilitesini azaltip SGX'in hata yapmasina sebep oluyorsun. Bunun icin zaten root yetkisine ihtiyacin var. Bir bilgisayar uzerinde root yetkisine sahipsen yapabileceklerin cok fazla zaten.

Yani bunun icin cok fazla ongereklilik var. Pentagon falan dusunsun Plundervolt'un potansiyelini. Kaldi ki kritik bilgileri internet erisimi olan bir bilgisayarda saklamak gibi bir aptallik yapmazlar. Anca Pentagonun icinde bir Rus cift ajani falan olmasi lazim ki bilgisayara fiziksel erisim saglasin, root sifresini bilsin falan Amerika ve Rusya yoneltilmis enerji silahlariyla bunlarin onlemini coktan aldi zaten. Cok fazla kullanim alani gormuyorum. Ancak aşırı paranoyaksan belki o zaman bir miktar psikolojik rahatlama saglayabilir undervoltu kapatmak.

İşlemci voltajını düşürünce Spectre'deki gibi veri çalınabilir hale geliyor işlemciden.
Bu o kadar da basit degil tabi.

Veriyi islemciden calmiyorsun bu arada, RAM'i okuyabilmeni sagliyor sadece. Tabii yazilan proof of concept kodu bunu %100 ihtimalle de gerceklestirmiyor. Kimbilir ayni kodu kac trilyon kere calistirman gerekli bunu saglayabilmek icin.
 
Son düzenleme:
Cok dusuk bir ihtimal bu. Islemcinin stabilitesini azaltip SGX'in hata yapmasina sebep oluyorsun. Bunun icin zaten root yetkisine ihtiyacin var. Bir bilgisayar uzerinde root yetkisine sahipsen yapabileceklerin cok fazla zaten.

Yani bunun icin cok fazla ongereklilik var. Pentagon falan dusunsun Plundervolt'un potansiyelini. Kaldi ki kritik bilgileri internet erisimi olan bir bilgisayarda saklamak gibi bir aptallik yapmazlar. Anca Pentagonun icinde bir Rus cift ajani falan olmasi lazim ki bilgisayara fiziksel erisim saglasin, root sifresini bilsin falan Amerika ve Rusya yoneltilmis enerji silahlariyla bunlarin onlemini coktan aldi zaten. Cok fazla kullanim alani gormuyorum. Ancak aşırı paranoyaksan belki o zaman bir miktar psikolojik rahatlama saglayabilir undervoltu kapatmak.
O kadar güvenlik hakkında Windows'a veya başka bir yazılıma laf atarken sonrasında işinize göre "gereği yok", "paranoyak olan düşünsün" giib laflar kullanıyorsunuz. İki yüzlülüktür bu. O zaman Windows güvensiz vs. demeyin güvenliği işinize göre yorumlayacaksanız.
Bu o kadar da basit degil tabi. Veriyi islemciden calmiyorsun bu arada, RAM'i okuyabilmeni sagliyor sadece. Tabii yazilan proof of concept kodu bunu %100 ihtimalle de gerceklestirmiyor. Kimbilir ayni kodu kac trilyon kere calistirman gerekli bunu saglayabilmek icin.
İşlemci zaten RAM'de verisini depolamıyor mu? Ne bileyim "bellek sızıntısı" denince o kadar gerilirken, sırf bunun için X sunucusu, systemd, sudo gibi çokca kullanılan sistemlerin daha basit alternatifleri üretilmedi mi? Kendi yayımladığı videolarda öyle "trilyonlarca kez" olmuyor.
 
O kadar güvenlik hakkında Windows'a veya başka bir yazılıma laf atarken sonrasında işinize göre "gereği yok", "paranoyak olan düşünsün" giib laflar kullanıyorsunuz. İki yüzlülüktür bu. O zaman Windows güvensiz vs. demeyin güvenliği işinize göre yorumlayacaksanız.
Kim atiyormus o lafi? Kim demis Windows guvensiz diye? Demissem mahremiyete onem vermiyor demisimdir yalan mi soylemisim sence? Bu hakaret etmek icin bahane yaratmak degildir de nedir? Abicim gercekler seni ihya etmiyor mu? Illa hicbir fikrin olmayan konularda bir tarafindan attigin dusuncelere eyvallah mi diyelim? Ben sana bir sey soyleyeyim, kendini begenmis ve super bilgisizce kurdugun cumleler belki bu forumdaki insanlari etkileyebilir ama bana sokmez.

İşlemci zaten RAM'de verisini depolamıyor mu?
Islemciden veri calmak nedir ya? Ilk defa duyuyorum ondan sordum.

Kendi yayımladığı videolarda öyle "trilyonlarca kez" olmuyor.
LOL yayinladigi videolarda sadece islemciye hatali islem yaptiriyor, veri calmiyor yani.

Siradan bir masaustu kullanicisinin bu saldiridan korkmasi icin hicbir sebep yok, merak edenlerin bunu bilmesi yeterli.

Adam bilgisayarina uzaktan sizmis root olmus remote command calistiriyor sen RAM'i okur diye mi korkuyorsun? Bir insan hicbir fikrinin olmadigini daha iyi belli edemez. Bence sen sagdan soldan okuduklarini bu foruma copy/paste yapip kendine itibar edinmeye calisiyorsun. Ben yardimci olabilirim sana istersen. Madem diyorsun benden ego fiskiriyor. Bundan sonra yazdigin her gereksiz ve yanlis bilgiye benden bir begeni kardesim. Al itibarini gule gule kullan.
 
Son düzenleme:
Kim atiyormus o lafi? Kim demis Windows guvensiz diye? Demissem mahremiyete onem vermiyor demisimdir yalan mi soylemisim sence? Bu hakaret etmek icin bahane yaratmak degildir de nedir? Abicim gercekler seni ihya etmiyor mu? Illa hicbir fikrin olmayan konularda bir tarafindan attigin dusuncelere eyvallah mi diyelim? Ben sana bir sey soyleyeyim, kendini begenmis ve super bilgisizce kurdugun cumleler belki bu forumdaki insanlari etkileyebilir ama bana sokmez.
Kendiniz söylüyorsunuz, duruyor olduğu gibi. Doğru yada yanlış olabilir dedikleriniz, benim sıkıntı ettiğim nokta bu değil. Demiş olmanıza rağmen dememiş gibi davranmanız.
"Ben Linux ile 98'de tanıştım, abim vasıtasıyla. Abim X kullanmadığı için ohoo siz daha masaüstü sistemine geçmedinizmi diye sormuştum. O da ben kullanmıyorum demişti. Bir süre uzak kaldık. Abimin evinde kalırken 3-5 yeni komut öğrenmiştim, daha öncesinde MS-DOS kullandığım için çok yabancılık çekmemiştim. Daha sonrasında 2004 gibi merakım arttı ve ilk Linux dağıtımım olan Mepis'i kurdum. Yıllar içinde bazıları karşılaştığım sorunlar, bazıları da kullandığım bilgisayarların zayıf yönlerini desteklemek için yaptığım araştırmalarla Linux kullanmayı öğrendim. Ancak mesleğim bilgisayarlar olmasına rağmen hiç Linux'a profesyonel olarak bakmadım. Sadece ev kullanımı işlerimi gördüm. 2007 yılında ise beni sosyal hayattan uzaklaştıran bazı sebeplerden ve Windows'un güvensiz bir platform olmasından dolayı 7/24 Linux moduna geçtim. Tonlarca dağıtım denedim. Karşılaştığım sorunlar hep araştırarak çözüm bazıları için günlerce uğraşmam gerekse de vazgeçmedim. Ardından bugünlere geldik. Çok fazla bilgim olduğunu söyleyemeyeceğim ancak insan temeli alırsa gerisi onun araştırma kabiliyetine kalıyor. Şu anda aramız gayet iyi. Windows'u Boot ettiğim zamanlar midem bulanıyor suçluluk hissediyorum ve hemen reboot atıyorum. Hakkını da yemem tabii, özellikle Windows 3.1 hayatıma çok şey katmıştır.

Not: Bu arada dezenformasyondan çok rahatsız oluyorum. Forumda yanlış bilgi yayıldığını görürsem, her şeyi bilmesem de düzeltmeye çalışıyorum. Kimse üzerine alınmasın."
"Yani Microsoft'un görünür kısımlarında güvenlik ile ilgili çok fazla silahı olmasına rağmen telemetrisi ve gizli backdoorlarıyla en güvensiz işletim sistemlerinden bir tanesi maalesef."
E, zaten bildiğim için cevap veriyorum, o'nun haricinde 10 kat/100 kat hızlı diyen. Dağlar kadar fark var diyen insanlara da illet oluyorum. Olmamasına rağmen öyle bir fark öyle anlatmalarına kızıyorum.
Islemciden veri calmak nedir ya? Ilk defa duyuyorum ondan sordum.
İşlemciden veri çalınıyor işte, bellekle işlemciyi çok ayırmak doğru mudur orasını bilemem.
LOL yayinladigi videolarda sadece islemciye hatali islem yaptiriyor, veri calmiyor yani.
Hatalı işlem yaptırmıyor, videoda rastgele çarpma işlemleriyle gösterilmiş. İşlemcinin farkı voltaj seviyelerinde hatalar oluşması ve bu hatalardan elde edilebilecek potansiyeli gösteriyor. Normal ya da belirli bir seviyeye kadar düşürülmüş voltaj seviyelerinde sorun yok, eşik aşıldığında hatalı çıktı veriyor. Bu hatalı çıktıyı kullanarak bellekte erişilmemesi gereken bölgelere erişilebiliyor. Videodaki örnekte AES anahtarı kısa zaman içinde elde edilebiliyor.

Adam bilgisayarina uzaktan sizmis root olmus remote command calistiriyor sen RAM'i okur diye mi korkuyorsun?
İkisi de ciddi açıklar ve olmaması gereken şeyler. Root olsa bile kod çalıştıramamasını veya veri okuyamamasını sağlayacak sistemler de mevcut. Linux'da AppArmor ve SELinux bunun karşılığı. Biri birisinin önemini azaltmaz, iki yanlış bir doğru etmez.

Bir insan hicbir fikrinin olmadigini daha iyi belli edemez. Bence sen sagdan soldan okuduklarini bu foruma copy/paste yapip kendine itibar edinmeye calisiyorsun. Ben yardimci olabilirim sana istersen. Madem diyorsun benden ego fiskiriyor. Bundan sonra yazdigin her gereksiz ve yanlis bilgiye benden bir begeni kardesim. Al itibarini gule gule kullan.
Burada bu şahıs siz oluyorsunuz sanırsam. Sağdan soldan elbette bilgi edineceğiz. Vahiy ile inmiyor. Ben sadece sağdan soldan okuduğum bilgiyi değil, uygulayarak elde ettiğim tecrübeyi de aktarıyorum. Bu ego değil, yanlış, eksik, out-of-date dağıtan, hatta abartanlara/uyduranlara karşı tepkidir. Yanlış bir bilgi verdiğimi düşünüyorsanız rapor sistemi de mevcut eğer ki çok önemsiyorsanız doğru bilgiyi.
 

Technopat Haberler

Geri
Yukarı