Linux neden Windows'dan daha iyi?

Giriş
Merhaba. Bu makalemde Linux'un neden Windows'tan daha iyi olduğunu detaylı bir şekilde açıklayacağım. Eğer yanlış bilgi verirsem düzeltebilirsiniz. Yazımı düzenleyeceğim.

1. Paket Yöneticileri
Bu muhabbeti zaten her Linux ile ilgili konuda duyuyorsunuzdur, ve bu o kadar önemli bir konu ki. Çok uzun süre Linux kullandığınızda farkediyorsunuz paket yöneticilerinin ne kadar büyük önem taşıdığını. Mesela bir Linux kullanıcısı bilgisayarını açtı ve program indirecek, yapması gereken şey çok basit. Telefonlardaki gibi herhangi bir paket yöneticisine giriyor, yüklemek istediği uygulamayı yüklüyor ve çalıştırıyor. Eğer grafik arayüzle de yapmak istemiyorsanız hemen terminale geliyorsunuz ve çok basit bir komut yeterli oluyor:
Kod:
sudo dnf install vlc (işletim sistemine göre değişebilir)
Bu kadar. Windows'ta ise çok farklı. Tarayıcınıza giriyorsunuz, uygulamanızın sitesini buluyorsunuz, doğru indirme bağlantısını buluyorsunuz, platform seçiyorsunuz, setup iniyor ve setupı çalıştırıyorsunuz, bazen setupda reklamlar çıkıyor reddediyorsunuz veya kabul ediyorsunuz, ve program kurulmuş oluyor. Sizce bu mu daha mantıklı, yoksa sadece bir yükle butonuna basmak mı? Bazıları Windows'ta da paket yöneticisi var: MS Store diyecek, ama MS Store bunun yanından bile geçemez çünkü Linux'un paket yöneticileri 90'lı yıllardan beri var, ayrıca MS Store mağazası Linux'inki kadar geniş değil.

2. Kişiselleştirme
Linux'un Windows'tan daha iyi olmasının 2. sebebi: kişiselleştirme. Bu da aynı şekilde, her yazıda görüyorsunuzdur. Windows'u açtığınızda özelleştirebileceğiniz şeyler çok kısıtlı, üçüncü parti uygulamaları dahil. Ama Linux'ta iş öyle değil. Linux'ta birçok masaüstü ortamı var, ve bu masaüstü ortamlarını da kişiselleştirebiliyoruz. Mesela KDE masaüstü ortamını seçtiğinizde A'dan Z'ye en ucundan en dibine kadar her şeyi kişiselleştirebiliyorsunuz. Mesela:
1687456354663.png
1687456394944.png
Yazılıma özel temayı kişiselleştirebiliyorsunuz, ya da her şeyi aşıp tamamen kendi kişiselleştirmenizi yapabiliyorsunuz.

3. Yazılım Çeşitliliği
Linux'u Windows'dan daha iyi yapan 3. özellik ise yazılım çeşitliliği. Anlamadıysanız örnek vereyim, Windows'ta bir tane dosya yöneticisi var: Windows Explorer. Ama Linux kullanıyorsanız hangi dosya yöneticisi hoşunuza gidiyorsa onu kullanabilirsiniz (Thunar, Dolphin, Nemo vs.). Başka bir örnek, mesela PDF okuyucusu indireceksiniz, birçok yazılım var. Windows'da bunlar daha sınırlı ve az.

4. Ücretsiz
Linux tamamen ücretsiz bir yazılım. Windows'ta aşırı para vermeniz gerekiyor. O saglamlisans, KMS gibi yollar yasal değil.

5. Özgür Yazılım
Linux özgür bir yazılım olduğundan dolayı hataları çok çabuk çözebiliyorlar, Windows'ta böyle değil. Ayrıca Windows'ta hatanın ne olduğunu bulmak aşırı zor. Size bir rapor veriliyor sizin onu geliştiricilerle paylaşmanız gerekiyor. Kendiniz kolay kolay anlayamıyorsunuz hatayı. Gönderdiniz raporu diyelim; ilk başta geliştiricilerin bu raporu bir hata olarak kabul etmesi lazım. Linux'ta bir hata bulduğunuzda özgür yazılım ve açık kaynak olduğu için çok çabuk bulunabiliyor. Ve insanlar bu hatayı çabucak çözüp diğer kullanıcılarla paylaşabiliyor.

6. Performans
Mesela Windows'ta bir işlem yapacaksınız ve sisteminiz düşük. İşlem yapması çok uzun sürüyor. Ama Linux'ta o kadar çok dağıtım var ki en iyi performans vereni seçebiliyosunuz. Boşta 300 MB RAM kullanan dağıtımlar bile var. Makinenizin eski olmasına da gerek yok. Eğer iyi bir bilgisayarınız varsa Linux kurarak Windows'tan yine daha çok performans alabilirsiniz.

7. Güvenlik
Windows'ta arkaplanda ne çalıştığı belli değil. Hiç farkında olmadan bilgileriniz alınabiliyor. Hatta Windows kurulumunda size soruyor bunu paylaşmak ister misiniz konum cart curt... Linux bu konuda çok daha açık bir platform. Linux'ta çoğu yazılım özgür yazılım olduğu için arkaplanda ne yaptığını görebiliyorsunuz. Hatta Linux'ta telemetri yok. Telemetri olan dağıtımlar olsa bile varsayılan olarak kapalı olarak geliyor. Windows'ta soruyor: telemetrileri kapatalım mı diye ama çoğu insan bunu önemsemiyor, farkına varmıyor ve ileri ileri diyip geçiyor.

8. Terminal Kullanımı
Windows'tan Linux'a geçen birçok kişi bunu avantaj olarak görmüyor ama bu çok büyük bir avantaj. Tabii ki terminal kullanmak zorunda değilsiniz şu an Linux'ta her şeyin grafik arayüzü var ama terminal kullanmayı öğrendiğinizde her şeyi çok çok daha hızlı halledebiliyorsunuz. Ayrıca mesela Linux'ta bir uygulama çalıştırdığınızda hata veriyorsa terminaldeki bir kod log tutuyor ve programın neresinde hata olduğunu görebiliyorsunuz. Tabi Windows'ta bunun için 3. parti yazılımlar var Proccess Monitor gibi ama ne kadar güvenilir bilinmez.

Kapanış
Benim sayacağım nedenler bu kadardı. Bu tamamen tercih meselesi ama teorik olarak Linux Windows'tan daha iyi. Makalemi okuduğunuz için teşekkür ederim. Herkese iyi Sosyaller.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
Kendiniz söylüyorsunuz, duruyor olduğu gibi. Doğru ya da yanlış olabilir dedikleriniz, benim sıkıntı ettiğim nokta bu değil. Demiş olmanıza rağmen dememiş gibi davranmanız.

Dusuncelerimi sorarsan Windows Linux'tan daha guvenli ancak Windows kullanmak hiç guvenli degil. Cunku guvenlik kullanicinin davranislarina direkt bagli bir hata yapip verilerini ve mahremiyetini kaybedebilirsin ve Windows kullanici deneyimini kolaylastirmak adina hatalara karsi savunmasiz bir konfigurasyon sunuyor. Ayrica Windows kullanmanin guvensiz olmasinin bir diger sebebi hedef olmasi. Kimse serverlar haric masaustu Linux kullanicisini umursamiyor. Aradaki nuansi kavrayamaman normal cunku tek niyetin saldiracak bir acik bulmaya calismak, gozunle degil egolarinla bakiyorsun yazdiklarima. Plundervolt zaten Linux uzerinde uygulanabiliyorsa Windows uzerinde neden uygulanamasin benim Windows hakkinda soylediklerimin bununla ne alakasi var. Kuyruk acin var saldiracak bahane ariyorsun.

İşlemciden veri çalınıyor işte, bellekle işlemciyi çok ayırmak doğru mudur orasını bilemem.

Sacmalik. Bu ne nabza gore serbet. Altyapin olmadigini belli etmenin daha iyi bir yolu mu var. Sen yanlış konusunca yanlış olmuyor. Biz 30 yillik bilgisayar deneyimimizi paylasinca out of date oluyor.

İkisi de ciddi açıklar ve olmaması gereken şeyler. Root olsa bile kod çalıştıramamasını veya veri okuyamamasını sağlayacak sistemler de mevcut. Linux'da AppArmor ve SELinux bunun karşılığı. Biri birisinin önemini azaltmaz, iki yanlış bir doğru etmez.

Varsa var bunun konuyla ne alakasi var?

Ben sadece sağdan soldan okuduğum bilgiyi değil, uygulayarak elde ettiğim tecrübeyi de aktarıyorum.

Mesela? Wine veya DXVK'yi kac kere AVX512 veya hadi birak AVX2 komut setiyle insa edip benchmark ettin? Hani emindin ya programlarin native optimizasyonlarla insa edildiginde %100 daha fazla performans saglayacagina? Testlerini paylas gorelim deneyimlerine gore mi konusuyorsun yoksa bir tarafindan atiyor musun?

Abicim gozunu seveyim al kuyruk acini git, oraya Plundervolt'la veri caliniyor yazmissin bende duymadigimi yazdim. Sonra verdigin linktede zaten bir tane kesin cumleye rastlayamadim Plundervolt can do this, Plundervolt may do that, bu cumlelerin kesinlik belirtmemesinin sebebi zaten bunlarin cok dusuk ihtimaller olmasi. Ben de bunu belirttim sadece sana niye batti anlayamadim. Neyse bu kadar offtopic yeter. Silinecegini bildigim seyleri yazmak benim tarzim degil.

Sunu da birakayim.

Bu içeriği görüntülemek için üçüncü taraf çerezlerini yerleştirmek için izninize ihtiyacımız olacak.
Daha detaylı bilgi için, çerezler sayfamıza bakınız.
 
Son düzenleme:
Dusuncelerimi sorarsan Windows Linux'tan daha guvenli ancak Windows kullanmak hiç guvenli degil. Cunku guvenlik kullanicinin davranislarina direkt bagli bir hata yapip verilerini ve mahremiyetini kaybedebilirsin ve Windows kullanici deneyimini kolaylastirmak adina hatalara karsi savunmasiz bir konfigurasyon sunuyor. Ayrica Windows kullanmanin guvensiz olmasinin bir diger sebebi hedef olmasi. Kimse serverlar haric masaustu Linux kullanicisini umursamiyor. Aradaki nuansi kavrayamaman normal cunku tek niyetin saldiracak bir acik bulmaya calismak, gozunle degil egolarinla bakiyorsun yazdiklarima. Plundervolt zaten Linux uzerinde uygulanabiliyorsa Windows uzerinde neden uygulanamasin benim Windows hakkinda soylediklerimin bununla ne alakasi var. Kuyruk acin var saldiracak bahane ariyorsun.
Sorun Windows'un güvensiz olup olmaması değil, Linux'un da değil, Plundervolt'un uygulanıp uygulanmaması da değil. Windows'a gelince "güvenlik" önemli, plundervolt'un kendisine gelinde güvenlik "önemsiz" diyorsunuz. İki farklı zıt insanın durumuna düşüyorsunuz.

Sacmalik. Bu ne nabza gore serbet. Altyapin olmadigini belli etmenin daha iyi bir yolu mu var. Sen yanlış konusunca yanlış olmuyor. Biz 30 yillik bilgisayar deneyimimizi paylasinca out of date oluyor.
Bunu daha önce de dile getirmiştim hatırlarsanız. Yazılım, bilgisayar bu sektörler için 1 senelik boşluk bile çok büyük kayıptır. Yeni yazılımlar, yeni donanımlar, yeni yaklaşımlar derken bilgileriniz out-of-date kalıyor. Ha böyle toz tutmuş, içerisinde X'in ilk sürümlerinden birini taşıyan, benden büyük, OpenSUSE yüklü sunucuda işinizi çok rahat halledebilirsiniz. Ancak günümüzün bilgisayarında, yazılımlarında, yaklaşık ve yöntemlerinde out-of-date kalıyor.
Varsa var bunun konuyla ne alakasi var?
Konuyla alakası gayet de var. Belleğe erişmek başka bir şey, yetkisiz kod çalıştırmak başka bir şey. İkisi de ciddi durumlar. Birini görmezden gelemezsiniz, ikisi de ciddi sorundur, ikisi de halledilmelidir. Yani gene işinize göre bir kısmı yutup bir kısmı öne çıkarıyorsunuz.

Mesela? Wine veya DXVK'yi kac kere AVX512 veya hadi birak AVX2 komut setiyle insa edip benchmark ettin? Hani emindin ya programlarin native optimizasyonlarla insa edildiginde %100 daha fazla performans saglayacagina? Testlerini paylas gorelim deneyimlerine gore mi konusuyorsun yoksa bir tarafindan atiyor musun?
Aynı şeyi size sormak istiyorum. Phoronix'den değil de kendiniz yaptınız mı bu benchmarkları da siz bunu sorma hakkını elde ediyorsunuz? Phoronix'i öne çıkarıp benim gösterdiğim kaynağı ki benim kaynağımda örnek sayısı daha fazla, kullanılan yazılım ve donanım Phoronix'de olduğu gibi söyleniyor, ki hangi durumlarda(Eski ve CPU kullanımının çok olduğu oyunlar) avantaj yarattığını da söylemiştim.
 
Sorun Windows'un güvensiz olup olmaması değil, Linux'un da değil, Plundervolt'un uygulanıp uygulanmaması da değil. Windows'a gelince "güvenlik" önemli, plundervolt'un kendisine gelinde güvenlik "önemsiz" diyorsunuz. İki farklı zıt insanın durumuna düşüyorsunuz.

Linux Windows gibi gelen gecen hani milyonlarca virusu kolaylastirilmak adina guvenlik potansiyeli dusurulmus bir isletim sistemi degil. Hala da sozlerimin arkasindayim zaten. Guvenlik onemli haklisin ama Plundervolt bizim gibi masaustu kullanicilarini ilgilendiren bir guvenlik acigi degil. Uygulanabilmesi icin sisteme sizilmasi belki gunlerce belki aylarca uzerinde kod calistirilmasi gerekiyor. Tabii bu sirada fark edip onlemini almazsan. Cunku dusurulen voltaj sadece SGX uzantisinin isabetliligini etkilemiyor. Tekrar ediyorum oncelikle sisteme sizip root yetkisini alman gerekiyor bunun Plundervolt acigindan daha fazlasini kapsadigini anlayacak kadar zeki degil misin kardesim? Bosuna mi konusuyorum?

Aynı şeyi size sormak istiyorum. Phoronix'den değil de kendiniz yaptınız mı bu benchmarkları da siz bunu sorma hakkını elde ediyorsunuz?

Kendin yap gor sonra konusalim, yapmadigina emin olmamin sebebi ne saniyorsun sen? Yapip paylassam ona da uydurma, guvenmiyorum demeyecek misin? Seni artik tanimadik mi saniyorsun?

Konuyla alakası gayet de var. Belleğe erişmek başka bir şey, yetkisiz kod çalıştırmak başka bir şey. İkisi de ciddi durumlar. Birini görmezden gelemezsiniz, ikisi de ciddi sorundur, ikisi de halledilmelidir. Yani gene işinize göre bir kısmı yutup bir kısmı öne çıkarıyorsunuz.

Eger konuyla alakasi var diyorsan, kendi kendini curutmus oluyorsun. Demek ki Plundervolt aciginin hiçbir onemi yokmus, guvenlik onlemini alirsan bilgisayarina sizan remote kod calistiramiyormus. Bu kadar basit.

Ancak günümüzün bilgisayarında, yazılımlarında, yaklaşık ve yöntemlerinde out-of-date kalıyor.

Hadi ya sen internetten bilgi arastirip buraya copy paste yaparken biz koyun mu otlattik saniyorsun? Biz insan degil miyiz? Biz bilgilerimizi tazeleyemiyor muyuz? Biz bosuna mi yaşıyoruz?

Yeter abicim yeter vallahi, uzatma bosver diyalog senin lehine ilerlemiyor. Itibarini zedeleme bu kadar onemli oldugunu dusunurken. Engelle gec.
 
Linux Windows gibi gelen gecen hani milyonlarca virusu kolaylastirilmak adina guvenlik potansiyeli dusurulmus bir isletim sistemi degil. Hala da sozlerimin arkasindayim zaten. Guvenlik onemli haklisin ama Plundervolt bizim gibi masaustu kullanicilarini ilgilendiren bir guvenlik acigi degil. Uygulanabilmesi icin sisteme sizilmasi belki gunlerce belki aylarca uzerinde kod calistirilmasi gerekiyor. Tabii bu sirada fark edip onlemini almazsan. Cunku dusurulen voltaj sadece SGX uzantisinin isabetliligini etkilemiyor. Tekrar ediyorum oncelikle sisteme sizip root yetkisini alman gerekiyor bunun Plundervolt acigindan daha fazlasini kapsadigini anlayacak kadar zeki degil misin kardesim? Bosuna mi konusuyorum?
İşletim sisteminde yapacağınız ayarlar bunu etkiliyor. Linux'da daha sertleştirilmiş, rastgeleliği azaltışmış çekirdekler kullanılabilir, Windows'da birçok ayar mevcut, sürekli şifre sormasından diğer özelliklere. Her açığın önemi var, bugün kullanılamıyor olması yarın kullanılmayacağı anlamına gelmez. Birisini birisinden ayırmamak lazım. Başka açıklarla beraber de kullanılabilir.
Kendin yap gor sonra konusalim, yapmadigina emin olmamin sebebi ne saniyorsun sen? Yapip paylassam ona da uydurma, guvenmiyorum demeyecek misin? Seni artik tanimadik mi saniyorsun?
Ben sizin paylaştığınız Phoronix testlerine uydurma demedim ki. Örnek sayısının çok az olduğundan bahsettim. Kendi paylaştığım testlerde güzelce ayrılmış, DX9, DX11, DX12 ve CPU ile GPU'yu zorlayan oyunlar olarak ayırmış. 6 farklı kategoride her kategoride en azından 4 örnek bulunuyor. Phoronix'de 2 oyun örneğine ve 2 benchmark'ın farklı şekillerde çalıştırılmasına dair olan verilerde ister istemez karşılaştırma ve zayıf-güçlü yön bulmak daha zor. Kendi testlerimde görebiliyorum ki DX9 ve DX11'da Linux'da DXVK ile beraber daha fazla performans alınabiliyor, GTA IV'de iki kata kadar performans artışı gözlemlenebiliyor. Eski oyunlarda ve CPU'ya bağımlı oyunlarda daha fazla FPS kazanılabiliyor. Ancak DX11 ve DX12'de özellikle GPU'ya bağımlı oyunlarda Windows avantajına 20% civarında avantaj var. Native Linux sürümü de olan oyunlarda Linux lehine avantaj var. Bu çıkarımları Phoronix'in paylaştığınız o testine göre yapabilir miydiniz? Daha genel bir tablo çıkarabilir miydiniz? Kendi test değerlerinizi paylaşmış olsaydınız onu da kabul ederdim, sorun orada değil ki benim kaynağımı güvenilmez olarak nitelendirip, Phoronix'den daha güvenilir test eden yok diyerek böbürlenmiştiniz bir de.
Eger konuyla alakasi var diyorsan, kendi kendini curutmus oluyorsun. Demek ki Plundervolt aciginin hiçbir onemi yokmus, guvenlik onlemini alirsan bilgisayarina sizan remote kod calistiramiyormus. Bu kadar basit.
Plundervolt önemli bir açık, daha doğrusu her açık önemli. Başka açıklarla beraber kombine edilerek de plundervolt yöntemi kullanılabilir. Çok yaygın olduğu için söylemek isterim, kırılan konsollarda da bunun örnekleri mevcut. Bulunan her açık önemli, önlem alınması da gerekli.
Hadi ya sen internetten bilgi arastirip buraya copy-paste yaparken biz koyun mu otlattik saniyorsun? Biz insan degil miyiz? Biz bilgilerimizi tazeleyemiyor muyuz? Biz bosuna mi yaşıyoruz?
Söylediklerine bakarak yerinde saymış olarak gözüküyor. Debian ile ilgili yorumlarınızda "2006 yılında Debian kullandım, şöyle kötüydü." diyerek bunu görüyoruz;
2005 gibi Debian hizliydi baya, Ubuntu LTS ve tabanlilari yavas deneyimlerime gore.

Aradan 17 sene geçmiş ve bunu bugün söyleyip deneyiminizin out-of-date olmadığını iddia ediyorsunuz. Bir proje amaçlarından hiç sapmamış, hatta daha iyi gitmiş olabilir o zaman haklı olurdunuz elbet ama kötüye de gitmiş veya aynı da kalmış olabilir. Debian 2005'de hızlıyken 2023'de yavaş olabilir. Ubuntu atıyorum 14.04 sürümünde hızlıyken bugün yavaş olabilir. Ya da tam tersi de olabilir. Bugün bunu argüman olarak sunuyorsunuz, özellikle yazılım gibi sürekli değişen bir alanda. Mesela benim benchmark olarak paylaştığım arkadaş 1 senelik zaman farkını da hesaba katmış ve geçen aylarda yeniden testleri irca etmiş. VKD3D ile Windows'daki performans farkı daha da azalmış. Ya kendiniz bugün deneyimlemiş ya da bugün deneyimlemiş birisinden bu veriyi paylaşmanızı beklerdim.
 
İşletim sisteminde yapacağınız ayarlar bunu etkiliyor. Linux'da daha sertleştirilmiş, rastgeleliği azaltışmış çekirdekler kullanılabilir, Windows'da birçok ayar mevcut, sürekli şifre sormasından diğer özelliklere. Her açığın önemi var, bugün kullanılamıyor olması yarın kullanılmayacağı anlamına gelmez. Birisini birisinden ayırmamak lazım. Başka açıklarla beraber de kullanılabilir.

Ben sizin paylaştığınız Phoronix testlerine uydurma demedim ki. Örnek sayısının çok az olduğundan bahsettim. Kendi paylaştığım testlerde güzelce ayrılmış, DX9, DX11, DX12 ve CPU ile GPU'yu zorlayan oyunlar olarak ayırmış. 6 farklı kategoride her kategoride en azından 4 örnek bulunuyor. Phoronix'de 2 oyun örneğine ve 2 benchmark'ın farklı şekillerde çalıştırılmasına dair olan verilerde ister istemez karşılaştırma ve zayıf-güçlü yön bulmak daha zor. Kendi testlerimde görebiliyorum ki DX9 ve DX11'da Linux'da DXVK ile beraber daha fazla performans alınabiliyor, GTA IV'de iki kata kadar performans artışı gözlemlenebiliyor. Eski oyunlarda ve CPU'ya bağımlı oyunlarda daha fazla FPS kazanılabiliyor. Ancak DX11 ve DX12'de özellikle GPU'ya bağımlı oyunlarda Windows avantajına 20% civarında avantaj var. Native Linux sürümü de olan oyunlarda Linux lehine avantaj var. Bu çıkarımları Phoronix'in paylaştığınız o testine göre yapabilir miydiniz? Daha genel bir tablo çıkarabilir miydiniz? Kendi test değerlerinizi paylaşmış olsaydınız onu da kabul ederdim, sorun orada değil ki benim kaynağımı güvenilmez olarak nitelendirip, Phoronix'den daha güvenilir test eden yok diyerek böbürlenmiştiniz bir de.

Plundervolt önemli bir açık, daha doğrusu her açık önemli. Başka açıklarla beraber kombine edilerek de plundervolt yöntemi kullanılabilir. Çok yaygın olduğu için söylemek isterim, kırılan konsollarda da bunun örnekleri mevcut. Bulunan her açık önemli, önlem alınması da gerekli.

Söylediklerine bakarak yerinde saymış olarak gözüküyor. Debian ile ilgili yorumlarınızda "2006 yılında Debian kullandım, şöyle kötüydü." diyerek bunu görüyoruz;


Aradan 17 sene geçmiş ve bunu bugün söyleyip deneyiminizin out-of-date olmadığını iddia ediyorsunuz. Bir proje amaçlarından hiç sapmamış, hatta daha iyi gitmiş olabilir o zaman haklı olurdunuz elbet ama kötüye de gitmiş veya aynı da kalmış olabilir. Debian 2005'de hızlıyken 2023'de yavaş olabilir. Ubuntu atıyorum 14.04 sürümünde hızlıyken bugün yavaş olabilir. Ya da tam tersi de olabilir. Bugün bunu argüman olarak sunuyorsunuz, özellikle yazılım gibi sürekli değişen bir alanda. Mesela benim benchmark olarak paylaştığım arkadaş 1 senelik zaman farkını da hesaba katmış ve geçen aylarda yeniden testleri irca etmiş. VKD3D ile Windows'daki performans farkı daha da azalmış. Ya kendiniz bugün deneyimlemiş ya da bugün deneyimlemiş birisinden bu veriyi paylaşmanızı beklerdim.
Peki kardesim ne de olsa haksiz da olsan biz haksiziz diyene kadar devam edeceksin uzatmanin bir alemi yok. Sen de farkindasindir zaman kaybindan baska bir sey olmadiginin zaten. O yuzden bu kadar yeter.
 
Linux - Windows - macOS

Ben OS olarak ilk kullandığım DOS idi ve pctools isimli program ile de com/exe Türkçe-leştirme dahil yapabiliyor idik ki yaptık bazı programları. RAM Drive kullandığım günler aklıma geliyor.
Komut satırına alışık biriyim ve hala da birçok şeyi komut satırından yapmayı tercih ediyorum. Özellikle de Backup'ları.

Güvenlik konusu yaptığınız iş ve bağlı olduğunuz network e bağlı olmak ile birlikte, Windows'un güvensizliği kullanıcı sayısının çokluğundan dolayı saldırı ve illegal amaçlı metodlara daha fazla maruz kalması.
Benim arkadaşım exploiter. Bana birçok sitenin giriş bilgilerini vermiş idi. Buna Sony'nin PS sitesi dahil elimde admin/root şifreleri vardı. Ki bunlar Windows server kullanan firmalar da değil. MySQL dB leriden 1.5m member bilgisini de Windows serverdan almadık. Birçok Shell dosyaları da Windows serverlar için paylaşılmıyor maalesef.

Birçok web server-lar kimisi text içerik kimisi de Media stream amaçlı Linux olarak çalışıyor. Cloud yapıları da *nix yapısı olmadan olmaz zaten. DNS Server'lar... Online cluster hala Windows'a gelemedi.
Birçok kamu kuruluşuna mikropsoft yazılımlarını ücretsiz verip MSSQL'e geçmeleri konusunda baskı yapsa da Oracle ve *nix de devam etmeleri de Online-Online Cluster'ın üstünlüğü.
Sanallaştırma olarak da ister kamu ister özel firmalarda server farmları VMware gibi *nix base serverlar üzerinde çalışıyor. İdo'nun ilk san üzerinde sanallaştırma aşamasında bulundum. Armada gibi firmaların san ve cluster server yapısında. AS400 veya rısk'lere giriş yapmayacağımmmm...

Piyasada rastladığımız ama içeriğini hiç düşünmediğimiz cihaz veya günlük hayatda kullandığımız base programların temeli Linux grubundan geliyor. İhtiyaca binanen Windows-laştırılmış veya mikropsoft tarafından yeni bir icad/buluş gibi piyasaya sunulmuştur. İlk Windows'ların görselliği de Macintosh olup, sayısız mahkeme davaları oldu zamanında.

Hangisi hangisini ne zaman döver yener sorusu değişken bir soru cevap ikileminde.
Alışkanlık konusu başka bir şey. Windows'a alıştığımız için ve lisansız kullanıma izin vermesi, hardware inin bağımsız olması ayrı bir konu. Ülkemizde mikropsoft eğitimi veren birçok kuruluş aldıkları ücretler karşısında çok ucuza çok uzun eğitim vermeleri de buradan geliyor. Kendileri lisans sorunu olmayan ISO ve instalları dağıtmasa, lansmanı yapılmayan Win98 ve Win8'i ben aylar öncesinden nasıl kullanmaya başlayabilirdim?

Linux de en büyük sorun standart bir yapılandırmanın olmayışı. Bazı dağıtımlara örnek Ubuntu gibi dağıtımlar evet en çok kullanılan ve ihtiyaç duyulan programları bir ISO içerisine topluyor ve bu ISO isterseniz kurulum anında internet erişiminiz var ise tercih ederseniz de güncel paketi yüklüyor.
Xero-Garuda-reborn... Gibi dağıtımlar offline install aşamasından sonra size sorunsuz hazır bir sistem verip daha sonra modifiye imkanı da sunması.
Yerli dağıtımlar içinde archman da yerli kullanıcınıın temel ihtiyaçlarını karşılıyor olsa da destek ekibi malum ülke sebebleri ile çok revaç bulamıyor olması.

Farklı amaç için ve de kişisel görsellikler için farklı masaüstü ve login Manager'ların olması güzel olmakla birlikte, kafa karışıklığına sebep oluyor. KDE bir tek bunlardan sıyrılmış vaziyetde. Temel programlarını yüklediğinizde en acil ihtiyaç duyulabilecekleri bir set halinde kuruluyor, bu da kurulum süresi ve diskde kapladığı alanı değiştiriyor. Ama birçok ihtiyacı da temelden gideriyor.
Leafpad i bile yüklememe gerek kalmadan görsel ortamda text editleyebilmek?

İş hazır bir ISO kurulumu yaptıkdan sonra modifiye aşamasına geldiğinizde patlıyor. Yani archlinux Tweak tool bunun için hazırlanmış olsa da ekranında çok fazla tuş ve ayar imkanı olması sebebi ile çok fazla "RAM Drive yükleniyor" aşamasında tıkanıp kalmanıza da sebep oluyor. Doğal olarak bilmiyorsan kullanma diyor Linux kullanıcılara.

Ben ilk Deepin'i denediğimde sanal PC de; Store yapısına hayran kalmıştım. Hem görsel olması hem de gruplandırması, açıklama kısımları oldukça doyurucu idi.
Debian grubunun açıklamaları ve görselliği maalesef zayıf olsa da Arch grubunda açıklama yok denecek kadar basit kısa text metinler bulunuyor (pamak-all).

Linux'ün en büyük çıkmazı ise; bağlı olduğu bir stabil firma veya yazılım geliştirici grubu olmayışı. Evde sen, yeni bir şeyler hazırlayıp repolara ekleyebilirsin ve herkesin kullanımına sunabilirsin. Güzel bir şey evet.
Ama son kullanıcı açısından Store kısmında yeterli açıklama veya görsel olmadığı için benim ihtiyacım için olup olmadığını ancak biri söylemedikden veya "bu ne imiş" deyip yüklemedikçe farkına varamam. Yani güzel bir arama veya kategorize yapısı zayıf şu anki repo ve Store'larda.

Buna karşın,
Linux'ün en büyük avantajı ise;
İhtiyacına göre, biliyorsan kernel dahil birçok servis ve yazılımı devre dışı bırakabiliyor olman ki, 1 disketlik görsel ekranı da olan Linux dağıtımlarını duyanınız olmuştur. Bahsettiğim 720'lik disket, 1.44 bile değil. Disket nedir biliyorsunuz değil mi? 😁

Ama bu dünya geneline orantılayınca, maalesef Linux kitlesi zayıf kalmasına sebep oluyor.
Dağıtımların bir miktar "dummy user"-ları odaklaması gerekiyor.

Fat olarak Linux açık ara ve kimse ile yarışmasına gerek kalmayacak şekilde önde gidiyor. Fragmantasyon yaşamıyor (zaten fragmente kayıt yapılıyor?) Windows gibi. MacOS'da fragmantasyon var mı bilmiyorum.

Sürekli amacı ne olduğu belli olmayan bir "SearchIndex.exe" çalışmıyor. Ve bunu kapattığınız için kendi Explorer programında dosya araması işkenceye dönüşmüyor. Bunda firmanın amacı ne bilmiyorum. XP de bu program yokken ben kolaylıkla ve hızlıca dosya buluyordum. Şimdi W11 de yerini bildiğim var olan bir dosyayı bile göstermiyor sırf o exe yi kapattım diye.

Özellikle "son kullanıcı/dummy user" açısından macOS ve Windows önde gitmesi normal. Doğru olan da bu. Sistem ve yapılandırma ile uğraşmak istemiyor ve istememeli. Next-Next ile işlemi bitirmesi gerekli.

Misal az önce yaşadığım bir sorun. Pamac-AUR ve pamak-all. Sanal PC de ilk planda pamac-AUR'u yükledim ama flat-snap olmadığı için arayışa geçtim. Sonra buldum yüklemeyi ama bu sefer de pamac-AUR-u sildiğim halde pamak-all yükleme aşamasında sorun yaşadım. Hata verip çıkıyordu. Hata nedir demeyin, hatırlamıyorum ve son kullanıcı açısından da önemi olmayan bir soru olur. Yani ben pamac-all varken neden pamac-AUR yüklüyorum ki? İkinci sorun, ben pamac-all yüklüyorum amacım hepsini görmek ise, neden ayarlara girip tüm repoları açmak zorunda kalıyorum? (sanal PC de snapshot aldığım için sorunu geriye gider çözüp yükleme yapabildim yoksa yükleyemiyordum)

Keyleri güncellemek, mirrorları vs konuşmuyorum. Server Down'lar olası sorun ama bunu sistem olarak kendisi yapsa? Reflector kullanmak ve kullanabilmek için yüklemek zorunda kalıyorum. Konu açıp açıklama yapmış arkadaşımız olmasa hiç haberim olmayacak idi ve att de ne öcüüüü deyip basmayacaktım. Ayrıca yavaş download a mahkum kalacaktım.

Yani Linux'lerin son kullanıcı açısından yapması gereken birçok şey var. Dağıtım veya ISO paylaşanların bunu düşünüp base yapıya entegre etmelerinde büyük fayda olur. Bu sorunlar olmayan bir dağıtım ki özellikle oyuncu maksadlı hazırlanır ise, çok revaç bulacaktır. Aynı firma oyuncu için 1 adet ve desktop kullanıcı - film seyreden - mail okuyan - not tutup ödev hazırlayan için de standart bir masaüstü ISO'su. Şahane olur.
Kullanıcı isterse ki istemesin arkadaşşş. Sonra da desktop Manager ve login Manager değiştirebilsin. Ama yapmasın daha iyi. 😆

Konu çok uzun olmuş ama daha çok fazla son kullanıcı açısından sorunlar var.

Geliştirici ve dağıtıcılar ile irtibatda olan arkadaşlarımız-ustalarımız varsa bu konuları base yapıya ekleme konusunda görüş birliğine varırlarsa iyi olabilir ve Linux kullanıcı sayısı artar.

Linux her açıdan üstün değil. Maalesef.
Ama ben Linux'e taşınma - göç aşamalarındayım o ayrı konu.

Selam.
 

Technopat Haberler

Yeni konular

Geri
Yukarı