Gerçeklik göreceli bir şey midir?

Dini konuda göreceli değildir. Kimin nasıl ve neden inanıp inanmadığı sonucu değiştirmeyecektir çünkü.

Andar Han dedi:

Gerçek, nicelikle ilgilidir. Nitelikler ise hakikatin alanına girer. Hakikat, gerçek ile örtüştüğü vakit, doğru da gerçekten temellenmiş ve tüm bilinçler için ortak olur.

Genişletmek için tıkla...

Gerçekten merak ettiğim için soruyorum: tüm bilinçler için ortak bir gerçek var mıdır gerçekten. Ayrıca Hakikat dediğinizin gerçeklikten farkı nedir?

453281 dedi:

Gökyüzü siz öyle değiniz için gökyüzü aslında. Dünyanın düz olduğunu savunan insanlara göre ise dışarı çıkmamıza engel bir kubbe. Siz, size öğretilen şeyleri kabul edip etmemekle mükellefsiniz. Ama bu gerçek olup olmadığını değiştirmiyor.


Şöyle bir örnek de verilebilir. Günümüzde 18 yaşından küçük biriyle evlenmek-birlikte olmak suç. Bu bir gerçek, toplumsal kabul gören bir gerçek. Bundan 200 yıl önce böyle bir gerçek yoktu. İnsanlar ergenliğe giren kızlarla evlenebiliyordu. Bu yasak değildi, ayıp değildi. Toplumsal kabul gören bir gerçek. Bana göre gerçeklik insanların kabul ettiği doğrulardır desem yanlış olmaz herhalde.

Genişletmek için tıkla...

Evet gerçeklerimizi kabullerimiz belirliyor. Aslında gerçeklik biraz göreceli olmaz mı? Kabul edilen şeyler her döneme/şarta göre değişebilir. Mesela siz bir adam öldürmezsiniz ama size "bu adamı öldürmezsen sülaleni öldürürüz deseler" düşünürsünüz. Sizin öldürmeniz kabul edilebilir mi ? Kabul değişken bir şey olduğundan gerçeklikte kabule göre değiştiğinden gerçeklik göreceli olmaz mı?

453281 dedi:

Gerçekten merak ettiğim için soruyorum: tüm bilinçler için ortak bir gerçek var mıdır gerçekten. Ayrıca Hakikat dediğinizin gerçeklikten farkı nedir?

Genişletmek için tıkla...

Gerçek, zaten ortaktır. Hakikat ise insanın ya da bilincin, var olanlar ile girdiği etkileşimle ortaya çıkan düşüncedir. Bu düşünce; tüm var olanları kapsar bir hâle gelebilirse, her olgu hakkında bilgi barındırması ve olguların hepsini bilmesi sebebiyle doğrunun da kaynağı olacaktır.

Andar Han dedi:

Gerçek, zaten ortaktır. Hakikat ise insanın ya da bilincin, var olanlar ile girdiği etkileşimle ortaya çıkan düşüncedir.

Genişletmek için tıkla...

Sevgili @Andar Han ilk mesajdan beri onu tartışıyoruz zaten. Nasıl "Gerçek zaten ortaktır" diyebiliyorsunuz? Ortak derken çoğunluğun kararıyla mı? Farklı kabul eden azınlığa rağmen mi? Herkes bir argüman sunuyor, fikirlerini söylüyor. Siz lap diye zaten ortaktır diyorsunuz. Örnek verirseniz daha açıklayıcı olur diye düşünüyorum.

453281 dedi:

Ortak derken çoğunluğun kararıyla mı? Farklı kabul eden azınlığa rağmen mi?

Genişletmek için tıkla...

Tekrar ifade edeyim, kabul gerçeği etkilemez. Elma arkanızdayken kayboluyor mu? Orada çürüyünce, kokusu burnunuza gelmeyecek mi?

İnsan, gerçeği belirleme kudretine sahip bir canlı değil ki o sadece onu anlayabilme yetisine sahip. İnsanın elmayı görememesi sebebiyle yok demesi, elmadan sebep olabilir mi? İnsan goremiyor diye, gerçek neden göreceli olsun? Bu durum, insanın hâli, niyeti, düşüncesi vesaire ile ilgilidir.

Andar Han dedi:

Tekrar ifade edeyim, kabul gerçeği etkilemez. Elma arkanızdayken kayboluyor mu? Orada çürüyünce, kokusu burnunuza gelmeyecek mi?

İnsan, gerçeği belirleme kudretine sahip bir canlı değil ki o sadece onu anlayabilme yetisine sahip. İnsanın elmayı görememesi sebebiyle yok demesi, elmadan sebep olabilir mi? İnsan goremiyor diye, gerçek neden göreceli olsun? Bu, insanın hâli, niyeti, düşüncesi vesaire ile ilgilidir.

Genişletmek için tıkla...

Yanlış anlamayın ama felsefe bu şekilde çok zor olur. Çok zorlanırsınız. Gerçeği insan belirlemiyorsa ne belirliyor. Neyin gerçek olduğunu kim belirliyor? Alttaki çiçek gerçekte ne renk? Kırmızı mı mavi mi pembe mi? İnsanı neden aciz göstermeye çalışıyorsunuz?

453281 dedi:

Yanlış anlamayın ama felsefe bu şekilde çok zor olur. Çok zorlanırsınız. Gerçeği insan belirlemiyorsa ne belirliyor. Neyin gerçek olduğunu kim belirliyor? Alttaki çiçek gerçekte ne renk? Kırmızı mı mavi mi pembe mi? İnsanı neden aciz göstermeye çalışıyorsunuz?Eki Görüntüle 1553877

Genişletmek için tıkla...

Aciz göstermeye çalışmıyorum. Neden öyle düşündünüz? Sadece kapasitesini belirtiyorum. Çiçeği karanlığa koyduğumuzda da siyah gözükecek de bu neyi etkiler? Ayrıca kavramın manası üzerine yeteri kadar düşünmeden, kişisel veriler ile hareket etmenin felsefe ile pek de ilgisi yoktur. Konu hakkında zamanında eserler bırakmış Descartes'ten şu alıntıyı da bırakayım;

"Görüyorsunuz ki bilgisi size yalnız duyulardan gelen her şeyden makulce şüphe edebilirsiniz; ama şüphenizden de şüphe edebilir misiniz? Şüphe ettiğinizden emin olmayabilir misiniz?"

Gerçeklik denilen olgu göreceli olabilir. İnsanların yâni bir durumu algılayanların, öncesinde sahip oldukları kalıp yargılarının sonucu gerçek olarak kabûl ettikleri bir olgu, aslında o kalıp yargıları benimsemeyenler için hiç de gerçek olarak kabûl edilmeyebilir.

Örnek: "İnsanlar erkek veya kadın olarak iki cinsiyetten birine sahiptirler." ifadesi yaygın bir kalıp yargıdır. Bu kalıp yargıya göre insanlar, anatomik vücut yapısına göre tanımlanırlar.

Başka bir görüşe göre ise "İnsanların vücutları, erkek veya kadın olarak iki cinsiyetten birine aittir. Fakat insanların ruhları fiziksel olmadığı için cinsiyetsizdir." Bu kalıp yargıya göre ise insanlar, anatomik vücut yapısına göre tanımlanmaz/tanımlanamaz.

O halde aynı gerçeklik olgusu iki farklı görecelik ile algılanabilir. Sizce hangisi gerçek doğru olabilir?

HACI ŞEVKET dedi:

Başka bir görüşe göre ise "İnsanların vücutları, erkek veya kadın olarak iki cinsiyetten birine aittir. Fakat insanların ruhları fiziksel olmadığı için cinsiyetsizdir." Bu kalıp yargıya göre ise insanlar, anatomik vücut yapısına göre tanımlanmaz/tanımlanamaz.

Genişletmek için tıkla...

Duyular ile elde edilen veri şüpheye açıkken, herhangi bir veri edinilemeyecek hususlar üzerinden bir karar alınması, zaten özneldir de bu kişiyi bağlar. Gerçeğe etkisi yoktur.

HACI ŞEVKET dedi:

Sizce hangisi gerçek doğru olabilir?

Genişletmek için tıkla...

Neden böyle bir soru soruyorsunuz? Gerçek kümedir ve doğru da yanlış da gerçeğin elemanıdır. Doğruya ulaşma hadisesi ise insanın gerçek ile olan ilişkisine göre değerlendirilir. Her şeyi çorba edip, sonrasında bu çorbadan mânâ çıkarmaya çalışmak çok zor olacaktır.

Göreceli olan gerçek değil, gerçek içinde insanın payına düşendir.