Özgür irade diye bir şey aslında yok

oblomovv

Decapat
Katılım
6 Eylül 2021
Mesajlar
834
Makaleler
1
Senin kişiliğini ve eylemlerini belirleyen şey aslında sen farkında olmadan sana yükleniyor. Yani şu anki karakterini özgür iraden ile seçmedin. Biyolojik yapın, ailenin seni büyütürken davranışları ve çevre sen farkında olmadan sana kişiliğini yükledi bile. E eylemlerimiz de kişiliğimize göre yapılıyorsa özgür irade diye bir şey yoktur. Yokturdan ziyade anlaşılması için zihnin ve biyolojik yapın izin verdiği sürece özgürsün. Bana hiç boşuna akıl sahibi olduktan sonra yani çocukluktan yetişkinliğe geçtiğimiz zaman doğruyu yanlışı ayırabilecek bir irademiz var o yüzden de özgür irade vardır gibi çok basit bir düşünceyi savunmayın. Böyle saçma bir şey olabilir mi? O zaman bunca kötülüğü yapan insanlar aslında bunun kötü bir şey olduğunun iradesine varamıyor ya da senin kolaylıkla yendiğin kötü düşünceleri yenemiyor ama sen kutsanmış gibi hemen iyiyi kötüyü ayırıyorsun ve iradenle bunu seçtiğini mi savunuyorsun bana?

Her insan farklıdır ve bu farklılığın sebebi özgür irade kesinlikle değil. Çevrenizde hiç kitap okumamış hayatı bomboş şeylerden ibaret olan ve basit insan olarak gördüğünüz o insanlar özgür iradesi ile o yaşamı seçmedi ya da sen özgür iraden ile entelektüel bir yaşam seçmedin. Sen farkında olmadan çevrenin sana getirdikleri ve genetiğin sayesinde öyle oldun.

Kişiliğin çocuk yaşta şekillenmeye başladığı kanıtlanmış bir durum. Hatta en önemli evresi ve bu evre senin iradenle geliştirebileceğin bir evre değil. Böyle bir durumda nasıl özgür iradeden bahsedebiliyor insanlar şaşıyorum. Eylemlerinin temel dayanağı olan karakterin sen farkında olmadan gelişiyor. Ben artık bu dünyadaki en büyük kötü insanı bile suçlamıyorum. İnsan doğası atılmış bir zar. Kimse özgür değil. Seçim yaptığını düşünüyorsun ama yanılıyorsun çünkü senin nasıl seçim yapacağın senin iraden dışında oldu. İyilik? Kötülük? Merhamet? Sevgi? Nefret? Bunları birisine beslerken özgür iradenizle mi davranıyorsunuz? Hayır. Kimse kötü olmayı veya iyi olmayı seçmez. Onu seçebilecek potansiyeli o farkında olmadan iradesine yerleştirilir bu kadar basit.
 
Natüralizmin zehirli okunu yemiş bir dost. Bu dost okuyup hakim olsa katili değil, bıçağı hapse atacak. Katil ile bıçak arasında hiçbir fark yok. Hatta en nihayetinde cinayeti işleyen bıçaktır.
 
Özgür irade ne yazık ki vardır.
En basit anlatım ile bu resimdeki gibi kolu çekersen bu senin kararın fakat çekmesen yine senin kararın olacak.


Trolley_problem_900x600.jpg
 
Özgür irade ne yazık ki vardır.
En basit anlatım ile bu resimdeki gibi kolu çekersen bu senin kararın fakat çekmesen yine senin kararın olacak.

Eki Görüntüle 2024462

Keşke bu kadar basit düşünseydim harbiden fazlası zarar bünyeye. Neyse dostum anlatmaya çalıştığımdan hiçbir şey anlamamışsın. Bu kadar düz bakabilmek için çok şey verirdim.
 
Hocam siz kelebek etkisi yasası ile özgür iradeyi çok karıştırmışsınız.
Steve Jobs aslen Suriyelidir. Babası evlilik dışı doğduğu için oğlunu Amerikalı bir aileye evlatlık verir. Steve, Amerika'nın en iyi okullarından birinde okurken okulu yarıda bırakır ve Atari'de işe başlar. Ve en son Apple'ı kurar. Şimdi bu adam Suriye'de kalmış olsaydı büyük ihtimalle İç Savaş döneminde Türkiye'ye kaçıp sanayide bir usta olucaktı.

Şimdi bu kader mı? Tamamen tesadüf ve rast gelelik üzerine kurulu. Alınan bazı kararlar kelebek etkisi şeklinde büyüyor.
 
Natüralizmin zehirli okunu yemiş bir dost. Bu dost okuyup hakim olsa katili değil, bıçağı hapse atacak. Katil ile bıçak arasında hiçbir fark yok. Hatta en nihayetinde cinayeti işleyen bıçaktır.

Suçlamamak ile suçluyu cezalandırmak farklı şeyler dostum. Suçlular kesinlikle toplum sağlığı açısından cezasını çekmeli. Benim bahsetmek istediğim şey bu değildi. Ben o insanları suçlamıyorum sadece. Zarın kötü tarafına denk gelmişler. Seçimler iyi ve kötü diye ayrılabilecek kadar basit değil. Sana açık bir şekilde kötü görünen bir şey başkasına öyle görünmüyor zira iyilik ve kötülük herkes de eşit derecede kabul görseydi bu kadar farklılık olmazdı.
 
Son düzenleme:

Geri
Yukarı